Η νανοτεχνολογία στην υπηρεσία του ανθρώπου

Τα ειδικά νανορομπότ μπορούν να συναρμολογούν διάφορα όργανα του σώματος, τα οποία έχουν υποστεί βλάβη ή ακόμα και καταστροφή.
Η εκπληκτική αποστολή τους είναι να κτίζουν και να επαναδομούν.
Η εποχή της γήρανσης τελειώνει, οι αρρώστιες και ο θάνατος θα πάψουν να υφίστανται.
Τα πάντα θα κατασκευάζονται μόριο προς μόριο και ο άνθρωπος δεν θα γερνάει ποτέ.

Αυτοκίνητα, επιστρωμένα με ειδικά νανο-υλικά, που αυτοκαθαρίζονται απλώς με το νερό της βροχής. Αυτοκαθαριζόμενα τζάμια στα σπίτια μας.

Ρούχα (σε πρώτη φάση στρατιωτικά και αργότερα κάθε είδους) που, χάρη στην ενσωμάτωση νανο-υλικών, μένουν αδιάβροχα, δεν λερώνουν ή -ακόμα πιο εντυπωσιακό- χάρη σε ενσωματωμένες νανο-γεννήτριες παράγουν το δικό τους ρεύμα, με το οποίο φορτίζεται το κινητό τηλέφωνο, ο φορητός υπολογιστής κλπ.

Κόλλες με νανο-υλικά που θα επιτρέπουν στους ανθρώπους να γίνονται "σπάϊντερ-μαν" και να περπατούν-κολλούν σε τοίχους και ταβάνια.

Μοριακές μηχανές και κινητήρες σε μοριακό επίπεδο.

Μετα-υλικά που μετατρέπουν σε αόρατους ή διαφανείς τους ανθρώπους και τα αντικείμενα που επιστρώνονται με αυτά.

Νανο-ρομπότ που στέλνονται στο εσωτερικό του ανθρώπινου σώματος για διαγνωστικούς ή θεραπευτικούς σκοπούς, όπως π.χ. για καταστροφή καρκινικών κυττάρων.

Αυτές και πολλές άλλες "εξωτικές" και πολλά υποσχόμενες όψεις της νανοτεχνολογίας παρουσίασαν ειδικοί επιστήμονες και ερευνητές στην εκδήλωση με τίτλο "Η Νανοτεχνολογία στην υπηρεσία του ανθρώπου", που διοργάνωσε το Ίδρυμα Ευγενίδου σε συνεργασία με το πρόγραμμα Megaron Plus του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, στο Αμφιθέατρο του Ιδρύματος Ευγενίδου.

Η Νανοτεχνολογία αφορά οτιδήποτε συμβαίνει στις διαστάσεις του νανόμετρου, που ισούται περίπου με το 1/80.000 μιας ανθρώπινης τρίχας ή το 1/10.000 μιας τελείας κειμένου.

Η τεχνολογία μπορεί να οριστεί ως η δημιουργία υλικών και συστημάτων σε νανοκλίμακα, δηλαδή από 1 έως 100 νανόμετρα (1 νανόμετρο ισούται με ένα δισεκατομμυριοστό του μέτρου). Ένας εναλλακτικός ορισμός είναι ο απευθείας έλεγχος υλικών και συσκευών σε μοριακή και ατομική κλίμακα.
Όπως τονίσθηκε στην εκδήλωση, οι νανοτεχνολογίες έχουν πλέον ποικίλες εφαρμογές στη νανοηλεκτρονική, τα νανοϋλικά ή τη βιοϊατρική και οι επιπτώσεις τους γίνονται σταδιακά όλο και πιο αντιληπτές σε ολοένα και περισσότερα επίπεδα των σύγχρονων κοινωνιών.

Η επανάσταση της νανο-ιατρικής
Οι επιπτώσεις της νανοτεχνολογίας στην ιατρική, όπως τονίσθηκε, θα είναι καταλυτικές στο προσεχές μέλλον:

-Διάγνωση: Νέοι βιοαισθητήρες και νέες τεχνικές μοριακής απεικόνισης με νανοσωματίδια. Για παράδειγμα, οι λεγόμενες "κβαντικές τελείες", δηλαδή νανοκρυσταλλικοί ημιαγωγοί με ενισχυμένες ιδιότητες φθορισμού, θα εντοπίζουν έγκαιρα τα καρκινικά κύτταρα (όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Λουίζος, "στο μέλλον ο καρκίνος θα λάμπει από τα πρώτα του κύτταρα"). Επίσης νανοτρανζίστορ για ανίχνευση ιών και βακτηρίων.

-Θεραπεία: Στοχευμένη μεταφορά φαρμάκων στα πάσχοντα όργανα και ελεγχόμενη απελευθέρωση φαρμακευτικών ουσιών, π.χ. μόνο σε καρκινικούς όγκους ή δυσλειτουργούντα νευρικά κύτταρα. Ειδικά νανοσωματίδια (μπάλες από πολυμερή), που στο εσωτερικό τους θα έχουν φάρμακα, θα καθοδηγούνται μέσω μαγνητικών πεδίων με ακρίβεια στα πάσχοντα κύτταρα και θα είναι βιοδιασπώμενα, βιοσυμβατά και μη τοξικά. Επίσης ειδικοί νανοσωλήνες που θα απελευθερώνουν ελεγχόμενα κάποιο φάρμακο μέσα στον οργανισμό.

-Χειρουργική: Μικρο- και νανο-εμφυτεύματα, καθώς και μικρο- ή νανο-ρομπότ. Τα νανο-εμφυτεύματα θα επιτρέπουν, για παράδειγμα, αντικατάσταση οστών από ένα κράμα τιτανίου επικαλυμμένου με νανοπορώδη αλουμίνα, γεγονός που θα αυξάνει τη βιοσυμβατότητα του συνθετικού οστού.
Επίσης αγγειονάρθηκες ("στεντ" για τις αρτηρίες) επικαλυμμένοι με νανο-υλικά, ώστε να βελτιώνεται η βιοσυμβατότητα και να αποφεύγεται η επαναστένωση της αρτηρίας.

Τα νανο-ρομπότ (που δεν είναι ακόμα ανεπτυγμένα) θα αποτελούν μικροκατασκευές, οι οποίες με μικρολαβίδες και με καθοδήγηση από μαγνητικά πεδία θα μπορούν να παίρνουν δείγματα ιστών από το εσωτερικό του σώματος για βιοψία, γεγονός που θα επιτρέπει μικρότερα χειρουργικά τραύματα. Άλλα νανο-ρομπότ θα μπορούν να καθαρίζουν τις αρτηρίες από μέσα.

Πιθανοί κίνδυνοι και ανάγκη για νέους κανονισμούς προφύλαξης
Αν και η έμφαση στην εκδήλωση δόθηκε στην ευεργετική πλευρά της νανοτεχνολογίας, δεν έλειψαν οι επισημάνσεις για τους εν δυνάμει νανο-κινδύνους, κυρίως σε σχέση με την απορρόφηση των νανο-υλικών από τον άνθρωπο και τη φύση και τις πιθανές επιπτώσεις. Στο πλαίσιο αυτό, τονίστηκε η ανάγκη για νέες προστατευτικές ρυθμίσεις και κανονισμούς σε σχέση με όλους τους εμπλεκόμενους (παραγωγούς, καταναλωτές, εργαζόμενους) και ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κινείται προς αυτή την κατεύθυνση.

Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα Independent, περίπου 600 προϊόντα νανοτεχνολογίας βρίσκονται ήδη στην αγορά.
Η αρχή έγινε από τις ΗΠΑ και η Ευρώπη ακολούθησε, όπως και η Ασία.
Σύμφωνα με μια εκτίμηση, ο τζίρος στην αγορά νανο-προϊόντων θα φθάσει τα 25 δισ. δολ. το 2009.
Η μεγάλη πλειονότητα των προϊόντων (το 54%) αφορά τα περιφερειακά της πληροφορικής, το 22% τα καταναλωτικά ηλεκτρονικά, το 8% την αυτοκινητοβιομηχανία, το 6% την ιατρική κ.α. Στο μέλλον, άλλοι τομείς, όπως το περιβάλλον, αναμένεται να έχουν αυξημένο μερίδιο.

Τι ακόμη περιμένουμε προσεχώς:

Στον τομέα της ένδυσης, τα καθημερινά ρούχα θα είναι κατασκευασμένα έτσι ώστε ούτε να τσαλακώνονται ούτε να ξεθωριάζουν.
Πέραν αυτών, ρούχα που προορίζονται για ειδικές χρήσεις (λ.χ. στολές) θα είναι -κατά μία έννοια- άφθαρτα και δεν θα σχίζονται ούτε θα καταστρέφονται.

Στον τομέα της αυτοκίνησης, μολονότι η σχεδίαση των οχημάτων θα διατηρήσει τις σημερινές της γραμμές, εντούτοις πολλά θα αλλάξουν.
Τα αυτοκίνητα θα γίνουν πιο λεπτά, πιο φιλικά προς το περιβάλλον, πιο "έξυπνα" και, κατά συνέπεια, ασφαλέστερα.
Χάρη στη νανοτεχνολογία, νέα καύσιμα θα αντικαταστήσουν το πετρέλαιο και τη βενζίνη, και τα αυτοκίνητα θα μπορούν να αποφεύγουν τους κινδύνους, χωρίς την παρέμβαση του οδηγού.

Στον τομέα της καθημερινής υγιεινής, απλά σπρέι θα διαποτίζουν το χώρο με καθαρό οξυγόνο ή με άρωμα λουλουδιών, εξαφανίζοντας ταυτόχρονα τα βακτήρια. Αυτό θα γίνεται αυτόματα, μέσω των συστημάτων κλιματισμού, για έναν κόσμο χωρίς δυσάρεστες μυρωδιές.
Με παρόμοιο τρόπο θα λειτουργούν και οι τουαλέτες, που θα πάψουν να ταυτίζονται με εστίες μόλυνσης και ακαθαρσίας.
Η οδοντόκρεμα θα περιέχει νανοσωματίδια που θα φροντίζουν την υγιεινή των δοντιών.
Η κρέμα νυκτός, αντίστοιχα, θα επαναφέρει τα κύτταρα στην αρχική τους κατάσταση.

Στον τομέα της υγείας, η νανοτεχνολογία υπόσχεται να θεραπεύσει τις ανίατες ασθένειες και να κάνει το ιατρικό έργο ευκολότερο. Αόρατα στο ανθρώπινο μάτι νανορομπότ θα εισέρχονται στον ανθρώπινο οργανισμό (μέσω ενός χαπιού λ.χ.) και θα δίνουν αναλυτική διάγνωση για την κατάσταση του οργανισμού. Κατόπιν, άλλα νανορομπότ θα αναλαμβάνουν τη θεραπεία.
Μία λεπτή ανάλυση στο ακροδάχτυλο θα αρκεί για να έχουμε αναλύσεις αίματος για πάντα (από το ίδιο άτομο).
Η θεραπεία θα είναι στοχευμένη στα ασθενή κύτταρα και δεν θα προκαλεί παρενέργειες.
Ασθένειες όπως η τύφλωση θα μπορούν να θεραπευθούν, και ο κατάλογος δεν τελειώνει εδώ…

Αν μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε σωστά τις δυνατότητες της νανοτεχνολογίας, το μέλλον του ανθρώπου θα είναι λαμπρό και πλούσιο.

Η επιστημονική φαντασία του σήμερα θα γίνει πραγματικότητα του αύριο.

Το τέλος του κόσμου όπως τον ξέρουμε πλησιάζει και ο καινούργιος κόσμος της νανοτεχνολογίας είναι ορατός στον ορίζοντα.

Η νανοτεχνολογία είναι ένα από τα θαύματα που θα αλλάξουν εντελώς τον κόσμο τα επόμενα χρόνια.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ.