Συναισθηματική Αρμονία

Η τέχνη της επικοινωνίας στη ζωή

Γιατί υπάρχουν δυσκολίες στην επικοινωνία; Οι φόβοι και οι ανασφάλειες οδηγούν τον άνθρωπο να υιοθετήσει τρεις συνηθισμένες μάσκες για να μπορεί να οχυρωθεί πίσω από αυτές.
Είναι η μάσκα του παθητικού, του επιθετικού και του χειραγωγού.

Παθητικός είναι ο άνθρωπος που αποφεύγει να συγκρουστεί, δεν θέλει να «χαλάσει χατίρι» στους άλλους, προτιμά να τον «πατούν» από το να τσακωθεί ή να διεκδικήσει κάτι, ακόμα κι αν έχει δίκιο. Επίσης, δεν αντέχει πολλές συναισθηματικές διακυμάνσεις, ούτε και θέλει να αναταράζει τα λιμνασμένα νερά του ήσυχου ποταμού του βολέματός του. Αυτού του είδους η συμπεριφορά έχει πολλές φορές ως αποτέλεσμα απότομα ξεσπάσματα «από το πουθενά», λόγω συσσώρευσης απωθημένων (βλ. εγκληματικές ενέργειες από ήσυχα άτομα, φιλήσυχους οικογενειάρχες κλπ).

Ο Επιθετικός, αντίθετα, θέλει κατά κάποιο τρόπο να υποτάξει και να λυγίσει τους άλλους ακόμα κι αν αυτό είναι σε βάρος του. Μιλάει δυνατά, διακόπτει, έχει ειρωνικό χαμόγελο, θεωρεί την επίθεση ως την καλύτερη άμυνα.

Ο Χειραγωγός θεωρεί τον εαυτό του επιδέξιο και μακιαβελικό. Κρατάει απόσταση στις συζητήσεις και χρησιμοποιεί τα κενά και τις παύσεις για να δράσει. Παρουσιάζει τον εαυτό του σαν εκπρόσωπο και απαραίτητο ενδιάμεσο. Ποτέ δεν είναι πραγματικά υπεύθυνος. Παίρνει θεατρικές στάσεις, δεν ξέρεις πότε λέει αλήθεια και πότε ψέματα, ενώ συχνά λέει: «ας μιλήσουμε ειλικρινά…», «λέγεται πως...».

Όλες αυτές λοιπόν είναι μάσκες που μπορεί κανείς να χρησιμοποιεί σε διάφορες φάσεις της ζωής του. Το σημαντικό είναι να μάθουμε να λειτουργούμε πέρα από εγωισμούς και ανασφάλειες. Τότε μόνο θα λειτουργούμε επιβεβαιωμένα. Επιβεβαιωμένος είναι κανείς όταν είναι ο Εαυτός του με δημιουργικό τρόπο. Όταν υπερασπίζεται τα δικαιώματά του χωρίς να μπαίνει στο χώρο του άλλου. Όταν δεν φοβάται να ζητήσει κάτι δύσκολο ή έξω από το συνηθισμένο. Όταν χρειαστεί να μπορεί να πει ΟΧΙ με το ρίσκο να μη γίνει αρεστός. Όταν δηλαδή μπορεί να περάσει τη δική του βούληση, προκαλώντας όμως όσο γίνεται λιγότερο πόνο.

Στην επικοινωνία μεταξύ ατόμων διαφορετικού φύλου υπάρχει επίσης μια δυσκολία, η οποία ξεπερνιέται μόνο όταν ο άντρας και η γυναίκα είναι επιβεβαιωμένα άτομα κι έτσι σταδιακά επιβεβαιώνουν και τη μεταξύ τους σχέση. Μεταξύ γυναίκας και άνδρα υπάρχουν διαφορές. Πολλές φορές θεωρούμε ότι το αντίθετο φύλο είναι ίδιο με εμάς. Πιστεύουμε πως θέλει ό,τι θέλουμε κι εμείς και ότι αισθάνεται όπως αισθανόμαστε κι εμείς. Αυτό όμως είναι κάτι που δημιουργεί τα περισσότερα προβλήματα στις σχέσεις των ζευγαριών. Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν μπορούμε να δίνουμε στο σύντροφό μας αυτό που μας περισσεύει ή μας αρέσει, αλλά αυτό που ο σύντροφός μας χρειάζεται.

Οι άνδρες χρειάζονται μια μορφή αγάπης που να εμπνέει εμπιστοσύνη, αποδοχή και εκτίμηση. Οι γυναίκες χρειάζονται περισσότερο μία μορφή αγάπης που να εμπνέει φροντίδα, κατανόηση και σεβασμό. Οι άνδρες δραστηριοποιούνται και νιώθουν δυνατοί σε μια σχέση όταν τους ενθαρρύνουν κι όταν αισθάνονται ότι τους εμπιστεύονται και τους χρειάζονται, ενώ οι γυναίκες όταν αισθάνονται ότι τις αγαπούν.
Μόνο όταν ο άνδρας και η γυναίκα μάθουν να σέβονται ο ένας τη διαφορετικότητα του άλλου και να δέχονται τις διαφορές τους, θα μπορέσει να ανθίσει η αληθινή αγάπη. Η αγάπη είναι κάτι μαγικό και πρέπει να θυμόμαστε ότι μπορεί να διαρκέσει αν δεν ξεχνάμε τις διαφορές μας. Μια επιβεβαιωμένη σχέση βασίζεται και στην επιβεβαίωση των ίδιων των ατόμων. Μια σχέση, για να είναι σταθερή, χρειάζεται να έχει ο καθένας την εσωτερική του ταυτότητα και ανεξαρτησία. Χωρίς αυτήν υπάρχει κίνδυνος να χάσουν οι άνθρωποι τον εαυτό τους από υπερβολική οικειότητα και αυτό επιφέρει δυστυχία και μαρασμό. Ακριβώς όπως οι άνδρες πρέπει να μάθουν την τέχνη του να ακούν, για να ικανοποιήσουν τις βασικές ανάγκες μιας γυναίκας για αγάπη, έτσι κι εκείνες πρέπει να μάθουν την τέχνη του να δίνουν δύναμη σ’ έναν άνδρα, την τέχνη του να μπορούν να τον εμπνέουν.

Βαθιά μέσα σε κάθε άνδρα υπάρχει ένας ήρωας, ένας ιππότης με αστραφτερή πανοπλία. Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, ο ήρωας αυτός θέλει να προστατεύσει τη γυναίκα που αγαπά. Όμως αυτό γίνεται μόνο όταν εκείνος αισθάνεται ότι η σύντροφος του τον εμπιστεύεται. Το μυστικό για να γίνει δυνατός ένας άνδρας είναι να μην προσπαθήσει ποτέ μια γυναίκα να τον αλλάξει και να του κάνει παρατηρήσεις για τη συμπεριφορά του. Όταν ένας άνδρας αισθάνεται ότι έχει την εμπιστοσύνη και την αποδοχή που χρειάζεται σε μια σχέση, τότε αλλάζει από μόνος του. Όταν οι γυναίκες κάνουν παρατηρήσεις σ’ έναν άνδρα, είναι σαν να του αφαιρούν μέρος της δύναμης του. Οι γυναίκες περισσότερο χρειάζεται να μάθουν να συγχωρούν και να κάνουν πράγματα για τον εαυτό τους, έτσι ώστε να μην εξαρτάται η ευτυχία τους από τον άνδρα. Τότε θα ωριμάσουν κι εκείνες.

Πως να έχουμε αρμονικές σχέσεις

Ένα από τα πράγματα που όλοι ονειρευόμαστε είναι η τέχνη της επιτυχίας που βασίζεται πάντα στις ανθρώπινες σχέσεις. Πάντα χρειαζόμαστε μία επιτυχία, ακόμα και μικρή, που να μας αφήσει έστω και μια μικρή δόση ικανοποίησης και γαλήνης.

Υπάρχουν κάποια απλά κλειδιά για να το κατορθώσει κανείς αυτό, γιατί δεν αρκεί να το ονειρεύεται για να γίνει ένας επιτυχημένος άνθρωπος. Χρειάζεται να δράσει, να ξέρει πώς να αναπτύξει μια υγιή δραστηριότητα, θεμελιωμένη στη θέλησή του. Ας θυμηθούμε εκείνη την παλιά συμβουλή του να γνωρίσουμε τον εαυτό μας.

- Να κάνουμε καλά όλες τις εργασίες που αναλαμβάνουμε, όχι μόνο για την ανταμοιβή που τυχόν θα πάρουμε αλλά και για την ικανοποίηση του να επαληθεύσουμε τη δική μας αποτελεσματικότητα.
- Να μην αφήνουμε να μας ισοπεδώσουν τα προβλήματα, όσο δύσκολα και να μας φαίνονται. Αντίθετα, να ενεργοποιήσουμε τη φαντασία μας για να ψάξουμε λύσεις και διεξόδους.
- Να αντιληφθούμε τις δυσκολίες σαν δοκιμασίες για τη διάνοια και τη βούλησή μας.
- Να ξέρουμε να εκμεταλλευόμαστε τις ευκαιρίες. Η ζωή είναι γεμάτη ευκαιρίες, αλλά αν προχωράμε με κλειστά μάτια, δεν θα μπορούμε να τις ανακαλύψουμε.
- Να εξασκούμαστε συνέχεια στην αγάπη, που είναι ο καλύτερος τρόπος για να καταλάβουμε τους άλλους. Να βοηθάμε χαρούμενα και γενναιόδωρα τους άλλους, που είναι ο καλύτερος τρόπος να αισθανόμαστε καλά με τον εαυτό μας.
- Να βελτιώνουμε καθημερινά όλα όσα κάνουμε. Να βελτιώνουμε συνεχώς όλα όσα μας περιβάλλουν.

Όποιος κατορθώσει να εφαρμόσει αυτά τα λίγα κλειδιά θα είναι ένας άνθρωπος σίγουρος για τον εαυτό του, ένας άνθρωπος ικανοποιημένος. Ακόμη, χρειάζεται ο άνθρωπος να αποκτήσει ανεξάρτητη, αυτόνομη σκέψη. Κάποιοι νομίζουν ότι δείχνουν δημιουργικότητα, ενώ δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να επαναλαμβάνουν τις ιδέες που τους έχουν εμφυτευτεί τόσα χρόνια, είτε από την εκπαίδευση είτε από το περιβάλλον στο οποίο ζουν, μπλοκάροντας έτσι την ορθή αντίληψη της πραγματικότητας μιας συγκεκριμένης κατάστασης ή προβλήματος. Για να έχει λοιπόν κάποιος τις δικές του ιδέες, τη δική του φαντασία, χρειάζεται να έχει ένα νοητικό σώμα ελεύθερο, που να έχει σπάσει τη συνήθεια να στηρίζεται στις γνώμες των άλλων, ακολουθώντας λίγο-πολύ τη μόδα.

Η δημιουργική σκέψη χρειάζεται ένα πνεύμα ανοικτό προς μια μεγάλη ποικιλία θεμάτων. Ο άνθρωπος πρέπει να αναρωτιέται για τον άνθρωπο, την πόλη, τον κόσμο, την ιστορία, την επιστήμη, την τέχνη, τα σύγχρονα προβλήματα. Πρέπει να τείνουμε προς πιο ολιστικές γνώσεις που να διευκολύνουν μια συναισθηματική ισορροπία. Για να αναπτύξει κανείς τη δημιουργικότητά του, χρειάζεται να μάθει να κυριαρχεί πάνω στην προσωπικότητά του. Να μάθει δηλαδή να χειρίζεται με τέτοιο τρόπο τα διάφορά επίπεδά της (το φυσικό, το ενεργειακό, το συναισθηματικό και το νοητικό επίπεδο) ώστε να του επιτρέπει να προβάλει σωστά και αποτελεσματικά τη συμπεριφορά του στον κόσμο, με αρμονικές και θετικές πράξεις.

Επίσης η επιτυχία της επικοινωνίας βασίζεται στον τρόπο με τον οποίο μιλάμε. Το να μιλάμε είναι ένας από τους πιο όμορφους τρόπους για να επικοινωνούμε, για να κάνουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματα να ρέουν από εμάς προς τους άλλους. Όμως είναι πολύ δύσκολο να μιλήσει κανείς έτσι ώστε να μπορεί να κρατήσει μια ωφέλιμη συζήτηση. Ας δούμε το γιατί.

Για να συζητήσουμε χωρίς να γεμίσουμε με ανοησίες το χρόνο, χρειάζεται να έχουμε να πούμε κάτι σοβαρό, σημαντικό. Χρειάζεται να έχει κανείς την ψυχή γεμάτη και την προσοχή ξύπνια, ώστε να βγάλει από μέσα του εκείνα που αποτελούν μέρος του εσωτερικού του κόσμου. Για να συζητήσουμε δεν πρέπει να φοβόμαστε τις δικές μας ιδέες ούτε τις ιδέες των άλλων. Ακριβώς η συζήτηση επιτρέπει αυτήν την υγιή ανταλλαγή μεταξύ εκείνων που ξέρουν πώς να υποστηρίξουν τις απόψεις τους, χωρίς να πάψουν να ακούνε τα λόγια του συνομιλητή τους. Για να συζητήσουμε, χρειάζεται πρώτα να ξέρουμε να ακούμε. Αυτό απαιτεί να δίνουμε προσοχή, να εκτιμάμε αυτά που μας λένε οι άλλοι, να καταλαβαίνουμε γιατί μας λένε όσα μας λένε, να διαβάζουμε τα μάτια εκείνου που μιλάει όσο ακούμε τα λόγια του, να συνεργαζόμαστε σιωπηλά με χειρονομίες που να δείχνουν την ενεργή μας συμμετοχή στο διάλογο.

Να ακούμε, σημαίνει να ξέρουμε να επεμβαίνουμε την κατάλληλη στιγμή, χωρίς να διακόπτουμε απότομα και χωρίς να παραβλέπουμε αυτά που ο άλλος λέει. Είναι να απαντούμε ξεκινώντας από εκείνα που μας έχουν πει και να σχηματίζουμε μια έξυπνη κλωστή, για να μπορεί η συζήτηση να έχει μια κατεύθυνση κι ένα νόημα, δηλαδή μια αρχή, μια μέση και ένα τέλος. Αυτός που είναι ικανός να συζητάει εναλλάσσοντας έξυπνα τις επεμβάσεις του με αυτές των άλλων, αυτός που ακούει τους άλλους τουλάχιστον όσο τον εαυτό του, αυτός ξέρει να συλλέγει θησαυρούς από όλες τις γωνίες και κάθε λεπτό της ζωής του. Αναπτύσσει την παρατηρητικότητα, την υπομονή, το σεβασμό και την ικανότητα του στοχασμού.

Το να ξέρουμε να ακούμε 

είναι ο καλύτερος τρόπος 

να μάθουμε να μιλάμε 

και να επικοινωνούμε.