11.6.10

To πεπρωμένο μας ή οι επιλογές μας;

Πρόσεχε τις σκέψεις σου, γίνονται λόγια. Πρόσεχε τα λόγια σου, γίνονται πράξεις. Πρόσεχε τις πράξεις σου, γίνονται συνήθειες. Πρόσεχε τις συνήθειές σου, γίνονται χαρακτήρας. Πρόσεχε το χαρακτήρα σου, γιατί γίνεται η μοίρα σου (Φρανκ Άουτλω)
Πεπρωμένο, ειμαρμένη, μοίρα, γραφτό…

Η έννοια του πεπρωμένου αποτελεί σταθερή αξία που συναντάται σε όλες τις περιόδους της ανθρώπινης ιστορίας.
Κατά τον Ιπποκράτη, «Κάθε πράγμα, μικρό ή μεγάλο, εκτελεί το έργο για το οποίο προορίσθηκε».
Με αυτό το θέμα έχουν ασχοληθεί φιλόσοφοι, θεολόγοι, επιστήμονες, κοινωνιολόγοι και μάγοι.
Πρωταγωνιστεί σε αμέτρητα λογοτεχνικά έργα, από την αρχαία ελληνική τραγωδία μέχρι τις σύγχρονες ταινίες επιστημονικής φαντασίας.
Μας συντροφεύει σε κάθε μας στιγμή.
Ποιος από μας δεν έχει πει για κάτι ότι «ήταν γραφτό», παρόλο που εξακολουθούμε να πιστεύουμε στην ελεύθερη βούλησή μας;

Το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον;

Η λέξη «πεπρωμένο» επιδέχεται πολλές ερμηνείες. Για τους αρχαίους, οι οποίοι δεν είχαν προσδιορίσει τους μηχανισμούς αιτίου-αιτιατού στα φυσικά φαινόμενα, η μοίρα, με την έννοια του μελλοντικού, βρισκόταν στα χέρια ιδιότροπων και απρόβλεπτων θεοτήτων. Για να της ξεφύγουν έπρεπε να ερμηνεύουν τα θεόσταλτα σημάδια μέσω των θυσιών.
Μολονότι στις μέρες μας οι πρακτικές πρόβλεψης του μέλλοντος, από το ωροσκόπιο μέχρι τη χειρομαντεία, είναι ευρέως διαδεδομένες, οι περισσότεροι από εμάς είμαστε κυρίαρχοι των επιλογών στη ζωή μας. Κι όμως, το πεπρωμένο συνδέεται με τις κοινωνικές δομές που περιορίζουν την ατομική ελευθερία.
Ας μην ξεχνάμε ότι μόλις πρόσφατα καταργήθηκαν οι κάστες στην Ινδία.
Επιπροσθέτως συσχετίζεται και με το DNA, το οποίο καθορίζει σε μικρό ή μεγάλο βαθμό τη ζωή μας.
Σε κάθε περίπτωση, το πεπρωμένο δεν θεωρείται αήττητο.
Οι περισσότεροι πιστεύουμε ότι αξίζει να δώσουμε τη μάχη, όπως έκανε ο ιπποκόμος Ουίλιαμ Θάτσερ, ο οποίος νίκησε τη μοίρα του στους θρύλους του Καντέρμπουρι.

Πιόνια της μοίρας;

Από αγρότης, μεγιστάνας. Η κοινωνία μας δεν είναι πλέον κλειστή, αφού μπορούμε να βελτιώσουμε την αρχική μας κατάσταση.
Ο Χένρι Φορντ, από αγροτική οικογένεια, κατάφερε να ιδρύσει την αυτοκρατορία Ford Motor Company. Είναι ο τέλειος εκφραστής του αμερικανικού ονείρου, του μύθου ότι ο καθένας μπορεί να αλλάξει το πεπρωμένο του αν εργαστεί σκληρά και κινηθεί έξυπνα. Σήμερα είναι ευρέως διαδεδομένη η αντίληψη ότι μπορούμε να επιλέξουμε το μέλλον μας. Είναι πράγματι έτσι; Πόσες πιθανότητες έχουμε να βελτιώσουμε την κοινωνική θέση που κληρονομήσαμε από την οικογένειά μας; Ποιες κοινωνίες παρέχουν δυνατότητες ανέλιξης;

Κινητική δημοκρατία

Στις σύγχρονες κοινωνίες είμαστε ελεύθεροι να επιλέγουμε πού θα εργαστούμε, πού θα διαμείνουμε, ποιόν θα παντρευτούμε. Τις ίδιες επιλογές έκαναν πριν από εμάς και άλλοι. Σύμφωνα με τους κοινωνιολόγους, μια κινητική κοινωνία εξασφαλίζει τα ίδια κοινωνικά, πολιτικά και ατομικά δικαιώματα, σε αντίθεση με τις κλειστές, οι οποίες δομούνται με βάση τις κάστες. Στις τελευταίες η κατανομή των ρόλων είναι άκαμπτη και γίνεται βάσει των θρησκευτικών κριτηρίων. Για παράδειγμα, στην Ινδία οι κάστες καθόριζαν την επιλογή επαγγέλματος και συντρόφου, ρυθμίζοντας δραματικά το μέλλον των ανθρώπων. Από την άλλη, οι ευρωπαϊκές κοινωνίες των περασμένων αιώνων ήταν τουλάχιστον σκληρές. Το πεπρωμένο ήταν εν πολλοίς καθορισμένο τόσο για τον φτωχό όσο και για τον ευγενή, αφού ο αριστοκράτης κληρονομούσε τα θρησκευτικά ή στρατιωτικά αξιώματα του πατέρα του.
Για τους λιγότερο ευκατάστατους, η μοίρα όριζε να συνεχίσουν τις δραστηριότητες της οικογένειάς τους. Οι πλούσιοι αστοί είχαν τη δυνατότητα να αποκτήσουν κάποιον τίτλο και να γίνουν ευγενείς, εκτελώντας δημόσιες υπηρεσίες ή αγοράζοντας εδάφη.
Γενικά η κοινωνία καταδίκαζε κάθε είδους αλλαγές. Οι νέοι αριστοκράτες που είχαν αλλάξει τη μοίρα τους αντιμετωπίζονταν με περιφρόνηση. Πραγματικοί ευγενείς ήταν όσοι είχαν κληρονομικό δικαίωμα, ενώ οι υπόλοιποι θεωρούνταν παρείσακτοι. Ακόμη και σήμερα οι νεόπλουτοι κατηγορούνται για έλλειψη παιδείας και καλών τρόπων…

Το αμερικανικό όνειρο

Στην αστική και βιομηχανική κοινωνία όλα άλλαξαν άρδην. Η κοινωνική σταθερότητα δεν επιτυγχάνεται με τη στεγανότητα των κοινωνικών τάξεων.
Οι άποικοι των ΗΠΑ, που προέρχονταν από την άκαμπτη ευρωπαϊκή κοινωνία, δημιούργησαν έναν νέο κόσμο που στηρίχτηκε στην κινητικότητα. H τόλμη και η επιχειρηματικότητα αποτέλεσαν τη βάση του αμερικανικού ονείρου.
Σταδιακά προέκυψε ο μύθος του «self-made man», του αυτοδημιούργητου ανθρώπου που πετυχαίνει αποκλειστικά με τις δυνάμεις του.
Έτσι οι νέες ιδεολογίες δημιούργησαν νέα πεπρωμένα.
Σύμφωνα με τις φιλελεύθερες ιδέες, η ατομική αξία καθορίζει την αξία στην αγορά. Παράλληλα διαμορφώθηκε και το ταξικό πεπρωμένο.
Για τον Μαρξ, το μέλλον της ανθρωπότητας ταυτίστηκε με τη νίκη του προλεταριάτου.

Πόσο καθοριστικό είναι το σημείο εκκίνησης 
στις μέρες μας;

Παρότι πολλοί Έλληνες ασκούν διαφορετικό επάγγελμα από εκείνο των γονιών τους, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν απομακρύνονται από την αρχική κοινωνική τους θέση. Το σημείο εκκίνησης ασκεί ισχυρή επίδραση στο επαγγελματικό τους μέλλον. Μια ευνοϊκή αρχική κατάσταση εξασφαλίζει καλύτερη μόρφωση είτε επειδή η οικογένεια έχει τη δυνατότητα να προσφέρει είτε επειδή το παιδί δεν είναι υποχρεωμένο να εργαστεί. Παράλληλα εξασφαλίζει ένα σημαντικό δίκτυο γνωριμιών για την είσοδο στην αγορά εργασίας μέσα από την ίδια την οικογένεια ή μέσω γνωστών και φίλων.
Με λίγα λόγια, σχέσεις και ευκαιρίες αλληλοεπιδρούν. Πολλά παιδιά της ανώτερης τάξης παραμένουν ψηλά, ενώ άλλα των κατώτερων τάξεων παραμένουν χαμηλά. Στην πραγματικότητα δεν δίνονται ίσες ευκαιρίες, καθώς μόλις ένα μικρό ποσοστό των παιδιών που προέρχονται από την εργατική τάξη ανεβαίνουν στην κλίμακα.

Πόσο βοηθά το σχολείο;

Δεν έχουμε όλοι τις ίδιες ευκαιρίες ανέλιξης, πάντα όμως μπορούμε να καθορίσουμε τη μοίρα μας. Η εκπαίδευση επηρεάζει σημαντικά την κινητικότητα για την απόκτηση δεξιοτήτων που είναι χρήσιμες σήμερα, όπως οι ξένες γλώσσες και η τεχνολογία. Εκτός από το σχολείο, και άλλες κοινωνικές παροχές θα μπορούσαν να εξασφαλίζουν ίσες ευκαιρίες σε όλους τους πολίτες σε κάποιο υγιές κοινωνικο-πολιτικό σύστημα.

Νομίζω πως όλοι έχουμε τη δυνατότητα να καθορίζουμε το πεπρωμένο μας μέσα από τη σκληρή δουλειά, τις επιλογές μας και την αναζήτηση των ευκαιριών, αντί να «μοιρολατρούμε»…

Ίσως το πεπρωμένο να προκύπτει όταν η σωστή προετοιμασία μαζί με ανάγκη και τη θέληση συναντήσουν την ευκαιρία…

Ίσως, κατά τον Ηράκλειτο,
«Το ήθος του ανθρώπου χαράζει τη μοίρα του».

Ή, όπως έλεγε ο μεγάλος μας Ν. Καζαντζάκης:
«Το πιο μεγάλο εγώ σε αυτή τη γης του αντρούς λογαριάζω χρέος, τη μοίρα του άσπλαχνα να πολεμάει και το γραφτό να σβήνει».

Καλό Σαββατοκύριακο σε όλους!

9 σχόλια:

ΔΥΣΠΙΣΤΟΣ είπε...

"Πεπρωμένο, ειμαρμένη, μοίρα, γραφτό"
Αυτές είναι λέξεις που ανακάλυψε ο άνθρωπος για να καλύψει (βλ. κουκουλώσει) την αδράνεια που τον διακατέχει, σε όλη του τη ζωή.

Και ο καθένας μας καθορίζει την μοίρα του, με τις πράξεις του και προδιαγράφει το μέλλον του.
Μόνο που συνήθως δεν είναι ορατό άμεσα.
Γιαυτό βγήκε και η έκφραση "Στερνή μου γνώση, να σε είχα πρώτα".
Έκφραση που την είπα αρκετές φορές στην ζωή μου.

Πάλι με έκανες να σκεφτώ σοβαρά και δεν το θέλω, αυτόν τον καιρό.

Καλό Σαββατοκύριακο και....να περνάς καλά!

Με τα φτερά της ψυχής είπε...

Γεια σου Βασιλική!Δεν πιστεύω στη μοίρα.Η ζωή είναι στα χέρια μας.
Πιστεύω στο κάρμα,ότι σπέρνεις θερίζεις.
Συνήθως οι άνθρωποι που δεν θέλουν να αναλάβουν την ευθύνη της ζωής τους,πιστεύουν στη μοίρα,έτσι δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη για όσα δεν έκαναν αλλά και για τις λάθος επιλογές τους.Σχετικό είναι και το λάθος, γιατί από τα λάθη μας μαθαίνουμε περισσότερο.

Truthseeker.Vasiliki είπε...

Blogger ΔΥΣΠΙΣΤΟΣ

Φίλε Σταύρο, έτσι ακριβώς!
Μερικές φορές, όλους μας βολεύει να ονομάζουμε πεπρωμένο την απραξία, την αναποφασιστικότητα και την αδράνειά μας... αντί να αλλάζουμε ότι δεν μας αρέσει στη σφαίρα των δυνατοτήτων μας.
Καλό Σ/Κ και σε σένα
και καλές θάλασσες!

Truthseeker.Vasiliki είπε...

Blogger Με τα φτερά της ψυχής

Καλώς την Ειρήνη μου!
Χαίρομαι για τη λογική σου και θαυμάζω την ψυχραιμία που αντιμωπίζεις τις δύσκολες καταστάσεις σου.
Έτσι ακριβώς είναι τα πράγματα...
Ο υπεύθυνος άνθρωπος πολεμάει, δεν το βάζει κάτω στα δύσκολα και αντιμετωπίζει τα πάντα. Πιάνει τη ζωή από τα μαλλιά και προχωράει.
Όσο για τα λάθη, είναι σίγουρα μαθήματα για όλους.
Φιλιά πολλά
Καλό Σ/Κ φίλη μου!

Διάττων είπε...

Σίγουρα το πεπρωμένο παίζει ένα βασικό ρόλο στη ζωή μας αλλά τελικά πιστεύω πως με τις επιλογές μας μπορούμε να διαμορφώσουμε τα πάντα...

Καλό σου μεσημέρι Βασιλική...

Truthseeker.Vasiliki είπε...

Blogger Diatton

Και βέβαια υπάρχει ένα μικρό ποσοστό σε ότι μας συμβαίνει που δεν μπορούμε να το ελέγξουμε και αυτό ας το ονομάσουμε πεπρωμένο...
Αλλά το 90% αυτών που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι θέμα δικών μας αντιδράσεων και επιλογών.

Καλό απόγευμα φίλε Διάττων.

Αντίνοας είπε...

Σ αυτήν την ζωή ερχόμαστε για να επιτελέσουμε κάποιον-κάποιους στόχους πού ήδη εμείς έχουμε θέσει στα πρό ενσάρκωσης πνευματικά πεδία.Για να μπορέσουμε να πετύχουμε στους μετά ενσάρκωσης στόχους,πρέπει να έχουμε γεννηθεί απο τους κατάλληλους γονείς(ίδια ιδιοσυχνότητα με τη μάνα μας,διαφορετικά αυτή θα μας απορρίψει ως ΄΄αποβολή΄΄) να έχουμε τα κατάλληλα αδέλφια,τους κατάλληλους φίλουςκαι γενικά ένα προσωπικό-κατάλληλο περιβάλλον για την υλοποίησή τους.Ερχόμαστε σε τούτη τη γή(ενδεχομένως και σε άλλους πλανήτες)όλο δύναμη,όνειρα,χαρά όπως και ένας αθλητής που θέλει και μπορεί να νικήσει στους αγώνες.Ο καθένας σ αυτή τη ζωή σηκώνει τον σταυρό που μπορεί να αντέξει και ούτε ένα γραμμάριο παραπάνω.Και αυτό είναι κοσμικός νόμος,διότι το βάρος αυτό έχει οριστεί απο πρίν στα πνευματικά πεδία.Ερχόμαστε σ αυτή τη γή τη μια φορά ως τυφλοί,την άλλη ως φιλήσυχοι εργάτες,την άλλη ως πλούσιοι αλαζόνες,την αλλη ως κυβερνήτες κ.τ.λ.Ερχόμαστε εδώ να μάθουμε με την σκληρότητα αυτά που δεν μπορέσαμε να μάθουμε με καλοσύνη.Και αυτή είναι η κόλαση(=αποκοπή) διότι έχουμε αποκοπεί προσωρινά απο την τελειότητα των αστρικών πεδίων.
Αλήθεια, πως θα καταλάβεις έναν τυφλό αν δεν ζήσεις και εσύ σαν τυφλός.Πως θα καταλάβεις την δομή και την λειτουργία μιας πολιτείας αν δεν την κυβερνήσεις.
Οι αρχαίοι έλληνες μύστες γνωρίζοντας αυτόν τον ατέλειωτο βασανιστικό κύκλο των επανενσαρκώσεων,δέν εύχονταν καλημέρα στους φίλους τους,αλλά έλεγαν΄΄ΚΥΚΛΟΥ ΛΗΞΑΙ΄΄.Ο νοών νοήτω.
Αυτό λοιπόν λέγεται πεπρωμένο και πολύ πολύ δύσκολα κάποιος μπορεί να το αλλάξει και αυτό μόνο στα δευτερεύοντα και τριτεύοντα χαρακτηριστικά του.Ακόμα και αν τον ήλιο τον κάνεις να ανατέλλει απο την δύση τότε το σύμπαν θα αλλάξει φορά ώστε ο ήλιος να βγαίνει απο την ανατολή προς διατήρηση της αρμονίας και της κοσμικής τάξης.
Ναί έχουμε ατομική ελευθερία.έχουμε επιλογές στην ζωή μας και καμμιά καφετζού,κανένας αστρολόγος και κανένας εξωκοσμικός παράγοντας δέν θα με κάνει υποχείριό του.Οι προσωπικές επιλογές μας όμως κατευθύνονται απο το πνευματονοητικό μας υπόβαθρο,απο το πόσο καλά έχουμε εξασκήσει τις ηθικές και διανοητικές αρετές καθώς επίσης και απο τον αριθμό των εμπειριών που έχουμε βιώσει μέσα απο την ζωή και τις πράξεις.Όλα αυτά λοιπόν συνθέτουν τον ανώτερο εαυτό μας και προάγουν το αίσθημα της πίστης στο ανώτερο Όν σε ένα προσωπικό βίωμα.Αφού νοήσουμε και εννοήσουμε αυτό το υπέρτατο Όν,τότε σταδιακά θα απορρίψουμε το μή όν(κάθε τι υλικό και φθαρτό που είναι μάταιο)και θα φτάσουμε επιτέλους στην πολυπόθητη κατάσταση της ευδαιμονίας δηλαδή της οριστικής απεμπλοκής απο τον τροχό των επανανσαρκώσεων.
ΦΙΛΟΙ ΜΟΥ ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΙ
ΚΥΚΛΟΥ ΛΗΞΑΙ

Truthseeker.Vasiliki είπε...

Blogger SeaGulL

Αγαπητέ Στέφανε ευχαριστώ για την ενημέρωση.
Η θέση μου είναι γνωστή, ότι δηλαδή η γνώση πρέπει να μοιράζεται, οπότε μπορείς να αναδημοσιεύεις όποιες αναρτήσεις μου σου αρέσουν.
Καλή σου μέρα, επίσης!

Truthseeker.Vasiliki είπε...

Blogger Αντίνοας

Αγαπητέ Αντίνοα, σ' ευχαριστώ για το σχόλιο.
Πολύ ενδιαφέρουσα η τοποθέτησή σου!
Μου αρέσει η πνευματονοητική αντίληψη που έχεις και ο τρόπος που την εκφράζεις.
Να είσαι καλά!
ΚΥΚΛΟΥ ΛΗΞΑΙ, επίσης!

LinkWithin

Related Posts with Thumbnails Bookmark and Share