«Την ευτυχία και την μακαριότητα δεν φέρνουν ούτε τα πολλά χρήματα, ούτε ο όγκος των υλικών πραγμάτων, ούτε η εξουσία και η ισχύς, αλλά η έλλειψη στενοχώριας, η πραότητα των παθών και η διάθεση της ψυχής, όταν είναι σύμφωνη με τη Φύση» (Ηθικά, 37Α)
Ο Άγιος Βασίλης ή Αϊ-Βασίλης, είναι μια παγκόσμια λαογραφική μορφή, ένα κυρίαρχο πρόσωπο του εορτασμού της Πρωτοχρονιάς, που μοιράζει δώρα σε αυτούς που υπήρξαν "καλοί" κατά τη διάρκεια του χρόνου.
Η γνωστή παρουσία του με κόκκινη στολή, λευκή γενειάδα, πάντα χαμογελαστός με το σάκο με τα δώρα, πάνω σε έλκηθρο που το σέρνουν ζωηρά ελάφια ή τάρανδοι, αποτελεί σήμερα σε παγκόσμια κλίμακα τον πλέον αγαπημένο ήρωα των παιδιών τις ημέρες αυτών των εορτών, ακόμη και σε χώρες μη Χριστιανικές.
Ξεκινά κάθε χρόνο από χώρα του Βορρά, παραμονές πρωτοχρονιάς, για να χαρίσει δώρα σε όλα τα παιδιά της γης.
Για τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, ο Αϊ-Βασίλης ανάγεται στον Μέγα Βασίλειο, ο οποίος έζησε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας και που αφιέρωσε σχεδόν όλη του τη ζωή στη βοήθεια προς τον συνάνθρωπο και που θεωρείται στη παγκόσμια ιστορία ως ο εμπνευστής αλλά και πρώτος δημιουργός της οργανωμένης φιλανθρωπίας.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Μέγας Βασίλειος ήταν ψηλόλιγνος, με μαύρα μάτια και γένια. Ακόμη και ο Άγιος Νικόλαος στην Ορθόδοξη παράδοση αγιογραφείται ως ισχνός ασπρογένης γέροντας. Ο Μέγας Βασίλειος πέθανε την 1η Ιανουαρίου του 379. Αυτή η ημερομηνία θεωρήθηκε από τους χριστιανικούς λαούς ότι φέρνει ευλογία και καλή τύχη στη νέα χρονιά. Στα κάλαντα της πρωτοχρονιάς, πέρα από τα παινέματα, κύριο πρόσωπο είναι ακριβώς ο Μέγας Βασίλειος για το έργο του οποίου γίνεται υπενθύμιση στον σπιτονοικοκύρη ώστε να επαναλάβει επ΄ ωφελεία βεβαίως των παιδιών που ψάλλουν αυτά.
Στη Δύση το πρόσωπο του Αγίου Βασιλείου έχει ταυτιστεί με την ιστορία του Αγίου Νικολάου, που φημιζόταν για τη γενναιοδωρία του. Στην ιστορία του Αγίου Νικολάου οι βόρειοι λαοί έχουν προσθέσει στοιχεία των δικών τους παραδόσεων (τάρανδοι, έλκηθρο, άστρο του Βορρά, μεγάλες κάλτσες κλπ) μια κουλτούρα που τον συνοδεύει μέχρι και σήμερα.
Στα ελληνικά δεδομένα η μετατροπή αυτή φαίνεται να πέρασε περίπου στη δεκαετία του 1950-1960, κυρίως στον αστικό πληθυσμό από τους "συγγενείς" μετανάστες που με τις ευχητήριες κάρτες τους εισήγαγαν τον "Δυτικό" Άϊ-Βασίλη.
Η σημερινή μορφή του Άϊ-Βασίλη με την κόκκινη στολή και την άσπρη γενιάδα άρχισε να γίνεται δημοφιλής το 1931 όταν η γνωστή αμερικάνικη εταιρεία αναψυκτικών Coca-cola, παρουσίασε τον Αϊ-Βασίλη με πρωτοχρονιάτικα δώρα, τα προϊόντα της εταιρείας στα χρώματα βεβαίως εκείνης.
-->
Τα δώρα, η υπερβολή, η λάμψη, τα κάλαντα και η χαρά αυτών των ημερών
συμβολίζουν τη γενναιοδωρία που όλοι έχουμε ανάγκη...
--> Ο Άγιος Βασίλης είναι ένα μαγικό πρόσωπο, άπιαστο και τόσο κοντινό, που έμπαινε μες στο μυαλό μας κι έψαχνε να βρει το δικό μας το προσωπικό μας δώρο…
Δεν μας απασχολούσε πως προλαβαίνει να μοιράσει τα δώρα σε όλα τα παιδιά του κόσμου μέσα σε λίγες ώρες…. απλά το κάνει αφού, να και το δικό μας δώρο, το έφερε…
Ας θυμηθούμε την προσμονή, για το δώρο που έρχεται από πολύ μακριά και την πίστη στο αδύνατο που είχαμε όταν ήμασταν παιδιά…
Να ξεχάσουμε το …μέγεθός μας… και να νιώσουμε και πάλι μικροί και να αφεθούμε στην ιερή ομορφιά και τη θαλπωρή αυτής της μοναδικής εποχής του χρόνου.
Να ακουμπήσουμε για λίγο όσα κουβαλάμε όλο το χρόνο και να ανοίξουμε τα παράθυρά μας, ώστε το Πνεύμα των Άγιων ημερών να μπει παντού και να μας φέρει όλους κοντά, χωρίς πολλές σκέψεις και λογικές εξηγήσεις…
Ένα διαχρονικά γοητευτικό παραμύθι που περνάει μηνύματα αισιοδοξίας, δημιουργώντας μια γιορτινή ατμόσφαιρα που ισορροπεί ανάμεσα στη νοσταλγία και το γέλιο.
Ένα βιβλίο που είναι στο πνεύμα των ημερών και παραμένει επίκαιρο, συνεχίζοντας να απασχολεί σύγχρονους δημιουργούς, είναι η «Χριστουγεννιάτικη ιστορία» του Κάρολου Ντίκενς.
Γενιές ολόκληρες παιδιών έχουν μεγαλώσει με τη μαγευτική Χριστουγεννιάτικη ιστορία του.
Ο Κάρολος Ντίκενς έγραψε τη «Χριστουγεννιάτικη ιστορία» το 1843.
Μάλιστα, εκείνες τις ημέρες στην Αγγλία επικρατούσε ένας ασυνήθιστος παγετός.
Ο Ντίκενς συνδύασε αυτόν τον καιρό με την χριστουγεννιάτικη ιστορία του και λέγεται ότι χάρη στην παγκόσμια απήχηση του βιβλίου του, τα Χριστούγεννα είναι απόλυτα ταυτισμένα -στο συλλογικό υποσυνείδητο όλου του κόσμου- με το χιόνι.
Ο μεγάλος συγγραφέας βρισκόταν σε πολύ άσχημη οικονομική κατάσταση, όταν έγραφε τη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία».
Παρ’ όλα αυτά, πλήρωσε μόνος του τα έξοδα της έκδοσης του βιβλίου κι επέμεινε σε πολυτελές εξώφυλλο και εικονογράφηση.
Απαίτησε η τιμή του να είναι εξαιρετικά χαμηλή, έτσι ώστε όλοι οι άνθρωποι -οι περισσότεροι φτωχοί δυστυχισμένοι εκείνη την εποχή- να μπορούν να το αγοράσουν.
Το βιβλίο κυκλοφόρησε την εβδομάδα πριν τα Χριστούγεννα του 1843 κι έγινε αμέσως τεράστια επιτυχία, αν και εξαιτίας του υψηλού κόστους της έκδοσης, τα έσοδα του Ντίκενς ήταν χαμηλότερα από τα αναμενόμενα.
Από τότε, το όνομα του Charles Dickens συνδέθηκε για πάντα με τα Χριστούγεννα.
Σίγουρα δεν μπορούσε να φανταστεί ότι 166 χρόνια μετά, θα εξακολουθούσε να παραμένει επίκαιρος και περιζήτητος για το πνεύμα των ημερών: ο κόσμος του Ντίκενς μεταφέρεται στη μεγάλη οθόνη παραμονή Χριστουγέννων, με πρωταγωνιστή τον Τζιμ Κάρεϊ, με τη χρήση της υπερσύγχρονης τεχνολογίας της Ντίσνεϊ Real D και σκηνοθέτη τον Ρόμπερτ Ζεμέκις.
Με αυτό το νέο είδος ψυχαγωγίας ο θεατής αισθάνεται ότι βρίσκεται μέσα στο έργο κάνοντας ένα ταξίδι στο χωροχρόνο, όταν ο Σκρουτζ συναντά τα τρία πνεύματα που τον κάνουν να αναθεωρήσει τις πραγματικές αξίες της ζωής: το πνεύμα του παρελθόντος, το πνεύμα του παρόντος και το πνεύμα του μέλλοντος.
«Μα πως μπορώ να είμαι ευδιάθετος, όταν ζω σ’ ένα κόσμο γεμάτο χαζούς ανθρώπους; Αλήθεια δεν μπορώ να καταλάβω γιατί όλοι χαίρονται όταν έρχονται τα Χριστούγεννα! Είναι μια περίοδος που πρέπει να ξοδεύεις συνεχώς χρήματα, χωρίς να εισπράττεις τίποτα. Γίνεσαι ένα χρόνο μεγαλύτερος αλλά ούτε κατά μια ώρα πλουσιότερος. Αν ήταν στο χέρι μου, θα φρόντιζα όποιος λέει: «Καλά Χριστούγεννα» να έβραζε μέσα στην ίδια του την πουτίγκα! Δεν θα μου καιγόταν καρφί αν δεν γιορτάζονταν ποτέ τα Χριστούγεννα!»
Έτσι παρουσιάζει ο Κάρολος Ντίκενς, μέσα από το βιβλίο του, τον Εμπενίζερ Σκρουτζ, ο οποίος είναι μέχρι σήμερα το πρότυπο ενός τσιγκούνη.
Ένας άνθρωπος εσωστρεφής, στερημένος κάθε απόλαυσης, χαράς και διασκέδασης, δεν μπορεί να καταλάβει τη χαρά των Χριστουγέννων, γιατί βλέπει την μεγάλη αυτή γιορτή μόνο σαν περιττό έξοδο.
Η χαρά των ανθρώπων γύρω του δεν τον αγγίζει, αντίθετα τους βρίσκει χαζούς επειδή δεν νοιάζονται για τα χρήματα που ξοδεύουν, χρήματα που γι’ αυτόν είναι περιττές και αλόγιστες σπατάλες.
Ο ανιψιός του πάλι, γιος της πολυαγαπημένης του αδελφής που δεν ζει πια, καταλαβαίνει απόλυτα και ζει τη χαρά των Χριστουγέννων, αγνοώντας τα έξοδα.
Την ίδια γνώμη συμμερίζεται και ο Μπομπ Κράτσιτ, ο μοναδικός υπάλληλος του Σκρουτζ. Παρ’ όλο που ζει σε άθλιες συνθήκες λόγω της τσιγκουνιάς του αφεντικού του, προσπαθεί με όσα μέσα έχει, να ζήσει χαρούμενα με τη γυναίκα και τα πολλά παιδιά του τα Χριστούγεννα.
Είναι βράδυ, παραμονή Χριστουγέννων.
Ο Σκρουτζ φτάνει στο σπίτι που παλιά μοιραζόταν με το συνεταίρο του Τζέικομπ Μάρλευ.
Ο Τζέικομπ Μάρλευ έχει πεθάνει πριν εφτά χρόνια, κι έτσι το σπίτι ανήκει πλέον στον Σκρουτζ. Βλέπει παράξενες οπτασίες, που έχουν σχέση με τον πρώην συνεταίρο του.
Φοβισμένος, ετοιμάζει το βραδινό το ενώ ακούει παράξενους ήχους.
Ξαφνικά βλέπει να μπαίνει μέσα από την πόρτα το φάντασμα του πρώην συνεταίρου του.
Μακριές αλυσίδες ξεκινάνε από το λαιμό, τη μέση και τα ρούχα του και κρατάνε ταμεία, κλειδαριές και λογιστικά βιβλία.
Ο Σκρουτζ στην αρχή δεν πιστεύει ότι είναι αληθινά όσα συμβαίνουν γύρω του, αλλά στο τέλος πείθεται κι αρχίζει να ρωτάει το φάντασμα για ποιο λόγο τον επισκέφτηκε. Το φάντασμα του περιγράφει τα μαρτύρια της μεταθανάτιας ζωής του, τονίζοντάς του πως κάθε κακή πράξη που έκανε όσο ζούσε, πρόσθετε ένα κρίκο στην αλυσίδα που θα κουβαλούσε όταν πέθαινε. Προσπαθούσε να τον προειδοποιήσει πως θα πάθαινε και ο Σκρουτζ τα ίδια και χειρότερα εάν δεν άλλαζε τον τρόπο ζωής του.
Ο Σκρουτζ θα πρέπει να μαλακώσει την καρδιά του, για να αναθεωρήσει τη σκληρή στάση μιας ολόκληρης ζωής και να επανορθώσει τα σφάλματα του, προτού είναι πολύ αργά…
Επίσης, τον ειδοποιεί πως θα τον επισκέπτονταν τρία πνεύματα, το πρώτο στις μία η ώρα, το δεύτερο την ίδια ώρα την άλλη μέρα, και το τρίτο στις δώδεκα η ώρα μετά τα μεσάνυχτα την άλλη μέρα.
Μετά την φυγή του φαντάσματος, ο Σκρουτζ κοιμάται μπερδεμένος χωρίς να μπορεί ακόμη να πειστεί ολοκληρωτικά ότι όλα αυτά που συνέβησαν ήταν αληθινά. Ξαφνικά, στις μία η ώρα, με τον πρώτο χτύπο του ρολογιού, ο Σκρουτζ αρχίζει να περιμένει αγωνιωδώς το πρώτο πνεύμα των Χριστουγέννων. Όταν αυτό εμφανίζεται ο Σκρουτζ παραξενεύεται επειδή έχει μορφή παιδιού. Του λέει α πως είναι το πνεύμα των περασμένων Χριστουγέννων και ότι θα του δείξει σκιές από ότι έγινε στο παρελθόν.
Αρχίζει δείχνοντάς του το πως περνούσε ο Σκρουτζ όταν ήταν παιδί τα Χριστούγεννα. Απομονωμένος από τα άλλα παιδιά και την οικογένειά του, ζούσε με τους ήρωες από τα παραμύθια του. Οι συμμαθητές του έπαιζαν, τραγουδούσαν και γελούσαν διασκεδάζοντας τις γιορτινές αυτές ημέρες, ενώ εκείνος κλεισμένος μέσα στο οικοτροφείο του σχολείου του διάβαζε ένα βιβλίο.
Κάποια άλλα Χριστούγεννα που είναι πια έφηβος, του δείχνει πως η αδελφή του η Φαν ορμά να του πει τα ευχάριστα νέα: Ο πατέρας του δέχτηκε να τον έχει μαζί του για τα Χριστούγεννα.
Μετά του δείχνει κάποια άλλα Χριστούγεννα που γιορτάζει μαζί με τους συναδέλφους του και το αφεντικό του.
Μια άλλη χρονιά του δείχνει την αγαπημένη του η οποία κατάλαβε ότι ο Σκρουτζ τώρα πια αγαπάει μόνο τα χρήματα και τον αποδέσμευσε από την υπόσχεση γάμου που της είχε δώσει.
Ο γερο-Σκρουτζ ικετεύει το πνεύμα των περασμένων Χριστουγέννων να σταματήσει να του δείχνει εικόνες από το παρελθόν, επειδή είχε μετανιώσει για τις αποφάσεις του, αλλά το πνεύμα τον οδήγησε αρπάζοντάς τον σε κάποια άλλα περασμένα Χριστούγεννα. Μετά από αυτήν εικόνα ο Σκρουτζ καταφέρνει να διώξει το πνεύμα των περασμένων Χριστουγέννων.
Ο Σκρουτζ ξυπνάει πάλι στο κρεβάτι του και βλέπει το ρολόι να δείχνει σχεδόν μία η ώρα. Αυτή τη φορά τον καλεί το πνεύμα κοντά του, ένας γιγάντιος ενήλικας που είχε γύρω του διάφορα φαγητά και κρατάει ένα μεγάλο κέρας από το οποίο έβγαιναν φλόγες. Ο Σκρουτζ κρατήθηκε απ’ αυτόν και ταξίδεψαν στα Χριστούγεννα αυτής της χρονιάς. Οι άνθρωποι έβγαιναν από τις εκκλησίες για να πάνε για το εορταστικό γεύμα των Χριστουγέννων είτε σαν καλεσμένοι σε συγγενικά ή φιλικά σπίτια, είτε κάθε οικογένεια χωριστά.
Επισκέπτονται το σπίτι του υπαλλήλου του Σκρουτζ και βλέπουν πόσο φτωχικά, αλλά χαρούμενα και γεμάτοι αγάπη, γιορτάζουν τα Χριστούγεννα. Ο Κράτσιτ έχει πολλά παιδιά, (ένα απ’ αυτά είναι ο μικρός Τιμ που είναι βαριά άρρωστος , αλλά γεμάτος αισιοδοξία και καλοσύνη) και το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι είναι ιδιαίτερα φτωχικό με μια μικρή χήνα γεμισμένη με λαχανικά. Ο Σκρουτζ ανησυχεί για το μέλλον του μικρούλη Τιμ και ρωτά γι’ αυτόν το πνεύμα σχετικά με την τύχη του. Το πνεύμα του μιλά για τις σκιές του μέλλοντος που βλέπει, για μια θέση αδειανή με το παρατημένο δεκανίκι του Τιμ και λέει στον Σκρουτζ πως αν τα πράγματα μείνουν ως έχουν τότε ο μικρούλης Τιμ θα πεθάνει.
Κοιτάζουν πάλι μέσα στο παρόν και βλέπουν τον κύριο Κράτσιτ να κάνει πρόποση στην υγεία του Σκρουτζ.
Το πνεύμα περιηγείται με τον Σκρουτζ στα σπίτια των ανθρακωρύχων, στους φάρους με τους φαροφύλακες, ακόμη και στα πλοία με τους ναυτικούς και όλου ζουν χαρούμενα την ημέρα των Χριστουγέννων.
Τέλος καταλήγουν στο σπίτι του ανιψιού του Σκρουτζ, όπου έχει στηθεί μεγάλο γλέντι. Όλοι χαρούμενοι διασκεδάζουν, παίζοντας παιχνίδια, όπου και ο Σκρουτζ θα ήθελε πολύ να πάρει μέρος. Όλοι γελούν και χορεύουν, τρώνε και πίνουν. Ακόμη και στην υγεία του Σκρουτζ!
Το φάντασμα των φετινών Χριστουγέννων προτρέπει τον Σκρουτζ να προφυλαχτεί από την άγνοια και την απληστία για το δικό του καλό.
Το τρίτο φάντασμα τον επισκέπτεται ακριβώς τα μεσάνυχτα.
Το κεφάλι του είναι τυλιγμένο σε μια μαύρη κουκούλα και το σώμα του τυλιγμένο με έναν μαύρο μανδύα.
Ο Σκρουτζ ήταν προετοιμασμένος αυτή τη φορά. Μόνος του κατάλαβε πως αυτό ήταν το πνεύμα των μελλοντικών Χριστουγέννων και βγήκε μαζί του έξω στον χιονισμένο δρόμο.
Άκουσε κάποιους εμπόρους να κοροϊδεύουν έναν άνθρωπο που έλεγαν πως είχε πεθάνει.
Πιο εκεί, σε μια κακόφημη και ρυπαρή συνοικία με μισογκρεμισμένα σπίτια, είδε σε ένα παλιατζίδικο να πηγαίνουν τρία άτομα: μία πλύστρα, ένας νεκροθάφτης και μια παραδουλεύτρα.
Όλοι τους έδιναν στον παλιατζή προσωπικά αντικείμενα κάποιου που είχε πεθάνει, προκειμένου να πάρουν χρήματα. Ο Σκρουτζ αναρωτιόταν ποιος άνθρωπος ήταν αυτός που είχε πεθάνει και τον κακολογούσαν και πουλούσαν τα πράγματά του.
Το φάντασμα τον οδηγεί σε ένα κρεβάτι, όπου ένας νεκρός με σκεπασμένο το πρόσωπο κείτονταν. Όμως δεν τολμούσε να σηκώσει το σεντόνι και να δει ποιος ήταν. Καταλαβαίνει όμως πως θα μπορούσε να ήταν αυτός, ο ίδιος ο νεκρός.
Μετά το φάντασμα τον οδηγεί στο σπίτι του ανιψιού του, ο οποίος λέει στη γυναίκα του ότι ο δανειστής του πέθανε και ότι είχαν πια ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα.
Κατόπιν πηγαίνουν στο σπίτι του υπαλλήλου, όπου όλοι κλαίνε, ο μικρούλης Τιμ δεν ζει πια. Ο Σκρουτζ στεναχωριέται από αυτό το γεγονός.
Το φάντασμα οδηγεί τον Σκρουτζ στο γραφείο του, όπου όμως άλλος δουλεύει. Στο τέλος τον οδηγεί σε ένα νεκροταφείο και του δείχνει μια ταφόπλακα που έχει το όνομά του επάνω της!
Ο Σκρουτζ ξυπνά κατατρομαγμένος στο κρεβάτι του, αλλά μόλις καταλάβει πως δεν έχει πεθάνει ακόμη, χαρούμενος αρχίζει να χοροπηδάει!
Βγαίνει στο παράθυρο και ρωτά έναν μικρό
«τι μέρα είναι;»
«Χριστούγεννα» του απαντά ο μικρός και τότε του παραγγέλνει να πάει να αγοράσει μια τεράστια γαλοπούλα την οποία και στέλνει στην οικογένεια των Κράτστ.
Βγαίνει στο δρόμο, πηγαίνει στην εκκλησία, χαιρετάει όλο τον κόσμο και καταλήγει στο σπίτι του ανιψιού του Φρεντ, όπου ήταν καλεσμένος.
Το επόμενο πρωί ο Σκρουτζ έφτασε πολύ νωρίς στο γραφείο του και έπιασε τον Κράτσιτ αργοπορημένο. Αρχίζει απειλητικά να τον μαλώνει και στο τέλος πλησιάζει κοντά του και του λέει:
«Γι’ αυτό το λόγο λοιπόν… θα σου κάνω αύξηση!»
Ο Κράτσιτ δεν το πιστεύει αυτό που γίνεται και πιστεύει πως ο Σκρουτζ τρελάθηκε.
Ο Σκρουτζ παύει δια μιας όλους τους κανονισμούς που είχε για οικονομία και λέει πως θα φροντίσει για τον Τιμ αλλά και για τον μεγαλύτερο γιο του Κράτσιτ ο οποίος έψαχνε για δουλειά.
Ο Τιμ τελικά δυνάμωσε και κατάφερε και περπάτησε κανονικά!
Ο Σκρουτζ έγινε ο καλύτερος άνθρωπος στην πόλη του, φρόντιζε όποιον είχε ανάγκη, γιόρταζε πάντα μαζί με όλους τους άλλους τα Χριστούγεννα.
Αυτό που έλεγε πάντα στους άλλους ήταν τα λόγια του Τιμ:
Τα Χριστούγεννα γιορτάζονται από τα βάθη των αιώνων, βασισμένα σε διάφορα ήθη και έθιμα ανάλογα με τις λαογραφικές παραδόσεις των λαών. Για τους περισσότερους από εμάς, Χριστούγεννα σημαίνει κούραση, τρέξιμο στα μαγαζιά για αγορές, επισκέψεις, δώρα για συγγενείς και φίλους.
Φέτος, βρείτε τρόπους να κάνετε δικά σας αυτά τα Χριστούγεννα, αντί να μπείτε στο χορό των απαιτήσεων και των προσδοκιών που δεν σας εκφράζουν και ίσως σας γεμίζουν με πίεση και άγχος και τελικά σας δημιουργούν θλίψη ή θυμό.
Οι γιορτές των Χριστουγέννων συμβολίζουν την προσφορά στο συνάνθρωπο, αλλά και στον εαυτό μας.
Πρόσφερε ένα δώρο στον εαυτό σου με αγάπη. Μπορεί να είναι ακόμη και κάτι απλό όσο ένα φρέσκο μπουκέτο λουλούδια ή κάτι που σου αρέσει, αλλά έχεις πολύ καιρό να το κάνεις για σένα. Μια πράξη φροντίδας και τρυφερότητας για σένα.
Οργάνωσε το χρόνο σου ανάλογα με τις ανάγκες σου, ώστε να αποφύγεις περιττές πιέσεις χρόνου και άγχος. Αν αισθάνεσαι ότι θέλεις απλά να κάτσεις σπίτι φέτος τις γιορτές, συζήτησέ το με τον σύντροφο ή την οικογένειά σου και αναζήτησε κοινό έδαφος για το πώς μπορεί να γίνει. Το ίδιο και στην περίπτωση που δεν θες να καθίσεις σπίτι σου αυτά τα Χριστούγεννα αλλά π.χ. θες να ταξιδέψεις κάπου που δεν έχεις ξαναπάει. Πιθανότατα του χρόνου ή σε κάποια άλλη γιορτή ή διακοπές να μπορείς να κάνεις αυτό που δεν έκανες φέτος.
Αν «πρέπει» να κάνεις κάποιες επισκέψεις βάλε όρια και εκτίμησε πόσο χρόνο θα μπορούσες να αφιερώσεις σε αυτές. Σε κάποιες επισκέψεις ίσως θα ήθελες να περάσεις περισσότερο χρόνο, ενώ σε άλλες όχι. Και πάλι συζήτησέ το με όσους τους αφορά (π.χ. σύντροφο, οικογένεια, φίλους) και οργάνωσε ανάλογα το χρόνο σου.
Κράτησε κάποιο χρόνο για σένα . Οι μέρες των γιορτών μπορούν να αποστραγγίσουν την ενέργειά σου, ειδικά αν είσαι αυτός που οργανώνει, που κάνει όλες τις δουλειές ή που θέλει να τους ευχαριστήσει όλους. Είναι σημαντικό όταν υπάρχει υπερφορτισμένο κλίμα να δώσεις λίγο ήσυχο χρόνο στον εαυτό σου. Μπορείς να φύγεις για λίγο από το δωμάτιο ή το σπίτι. Τα Χριστούγεννα δεν έχουν να κάνουν με υπερβολικές προσδοκίες και ενοχές, ούτε με ασφυκτικό άγχος και εξαναγκασμούς. Δώσε στον εαυτό σου χρόνο και αγάπη για να μπορείς να προσφέρεις ανάλογα και στους γύρω σου το χρόνο και την αγάπη σου.
Αν καλείς εσύ στο σπίτι σου φέτος συγγενείς και φίλους για την ημέρα των Χριστουγέννων ή της Πρωτοχρονιάς, προσπάθησε να το κάνεις όσο πιο εύκολο γίνεται. Ακόμη κι αν δεν το συνηθίζεις, προσπάθησε να μοιραστείς τις δουλειές του σπιτιού, τα ψώνια και τις ετοιμασίες με την οικογένεια ή τους φίλους σου. Να θυμάσαι ότι δεν χρειάζεται να είναι όλα τέλεια, ο κυριότερος σκοπός είναι να περάσεις όμορφα με τους καλεσμένους σου.
Αποφορτίσου από τον υπερκαταναλωτικό χαρακτήρα των γιορτών. Δεν είναι απαραίτητο να αγοράσεις ακριβά δώρα ή δώρα για όλους. Αν υπάρχουν παιδιά, τα οποία βιώνουν πιο έντονα αυτές τις μέρες, ίσως μπορείς να πάρεις δώρα μόνο σε αυτά. Στους μεγαλύτερους μπορείς να κάνεις συμβολικά δώρα και να δώσεις μεγαλύτερη έμφαση στο πώς θα περάσετε όμορφα μαζί (π.χ. μια βραδιά παίζοντας επιτραπέζια παιχνίδια ή ως δώρο μπορείς να μαγειρέψεις ή να φτιάξεις ένα γλυκό). Μη διστάσεις να δωρίσεις ένα δώρο που σου έχουν κάνει αλλά δεν το θες ή δεν το χρειάζεσαι. Σε κάποιον άλλο ίσως φανεί χρήσιμο.
Ας θυμηθούμε όλοι, φέτος στις γιορτές, να κάνουμε μια γενναιόδωρη πράξη βοήθειας σε αυτούς που το έχουν ανάγκη... Και η βοήθεια δεν είναι μόνο τα χρήματα σε ένα λογαριασμό -οπωσδήποτε είναι κι αυτό-, αλλά δεκάδες μικρές και μεγαλύτερες κινήσεις που μπορούν να γίνουν στην καθημερινότητά μας και να δώσουμε χαρά στους γύρω...
Βοηθήστε μια γιαγιά να περάσει το δρόμο, δείξτε υπομονή και ανοχή στην/ον ηλικιωμένη κυρία ή κύριο που οδηγεί αργά μπροστά σας, δώστε τη σειρά σας στο σουπερμάρκετ σε μια μητέρα με δύο παιδιά, ή σε έναν ηλικιωμένο, αγοράστε μια τυρόπιτα σε ένα ζητιάνο, αδειάστε τις ντουλάπες από τα ρούχα που δεν φοράτε και πηγαίνε τα στην εκκλησία. Επισκεφθείτε ένα γηροκομείο ή ένα ορφανοτροφείο με γλυκά και λουλούδια... Πάρτε τηλέφωνο και πείτε χρόνια πολλά σε γνωστούς και φίλους με την εγκάρδια φωνή σας και όχι στέλνοντας μια ψηφιακή κάρτα με ευχές μέσω e-mail ή μέσω γραπτού μηνύματος...
Αφεθείτε στη νοσταλγία των ημερών και θυμηθείτε Χριστούγεννα από άλλες χρονιές, αναμνήσεις παιδικές, αναμνήσεις από εποχές που με αφέλεια, χαρά και πίστη στον Άγιο Βασίλη και στη σημασία των Χριστουγέννων νοιώθαμε ότι κάτι εξαιρετικό συμβαίνει αυτή την εποχή. Πράγματι συμβαίνει! Αν το έχετε ξεχάσει μοιράστε αγάπη στους γύρω σας και θα το θυμηθείτε...
Αφήστε την θετική ενέργεια των άγιων ημερών να σας κυριεύσει και μοιράστε χαμόγελο και χαρά στους γύρω σας, κοντινούς και μακρινούς για να νοιώσετε την αληθινή ομορφιά και το θαύμα των Χριστουγέννων.
Τα βότανα με πολλούς τρόπους είναι συνυφασμένα με την χριστουγεννιάτικη παράδοση.
Μερικά απ' αυτά μάλιστα τα γνωρίζουμε από την ίδια την ιστορία της γέννησης του Χριστού, όπως αυτή αναφέρεται στην βίβλο. Τα σμύρνα και το λιβάνι δηλαδή, που προσφέρθηκαν από τους μάγους στο Θείο βρέφος.
Άλλα βότανα που συνδέονται συμβολικά με τα Χριστούγεννα είναι το φασκόμηλο σαν σύμβολο αθανασίας και οικιακής ευτυχίας, η λεβάντασαν σύμβολο αγνότητας και αρετής, το σκουλόχορτο (μαρμαράκι) σαν σύμβολο καλής υγείας, το απήγανο για τη χάρη αλλά και για τον ξορκισμό του κακού, το θυμάρι για τη γενναιότητα.
Επίσης η βαλσαμίνη που λέγεται και φύλλο της βίβλου είναι συνδεμένη με τα Χριστούγεννα.
Όμως το πιο γνωστό σε μας φυτό που συνδέεται με τα Χριστούγεννα είναι το δεντρολίβανο.
Ας γνωρίσουμε καλύτερα λοιπόν τα πιο γνωστά βότανα των Χριστουγέννων.
Όπως γνωρίζουμε, οι τρεις μάγοι πρόσφεραν στον Χριστό χρυσό, λιβάνι και σμύρνα.
Τι είναι όμως το λιβάνι και η σμύρνα;
Το λιβάνι και η σμύρνα είναι ρετσίνια, δηλαδή αποξηραμένα εκχυλίσματα δέντρων, που προέρχονται από δέντρα του γένους Boswellia (λιβάνι) και Commiphora (σμύρνα) τα οποία είναι ενδημικά φυτά της ανατολικής Αφρικής (Σομαλίας) και της νότιας Αραβικής χερσονήσου (Ομάν).
Λιβάνι
Το λιβάνι ήταν ένα από τα δώρα των μάγων σύμφωνα με το κατά Ματθαίον ευαγγέλιο.
Η παράδοση λέει ότι το λιβάνι δωρίστηκε από τον Βαλτάσαρ, τον μαύρο βασιλιά της Αιθιοπίας ή του Σαβά, εκπληρώνοντας έτσι την προφητεία του Ησαΐα πως χρυσός και λιβάνι θα προσφερθούν από τους ευγενείς προς τιμή του Ουράνιου Βασιλέα.
Το λιβάνι ήταν το αγνότερο θυμίαμα.
Όταν καιγόταν έβγαζε έναν άσπρο καπνό ο οποίος συμβόλιζε τις προσευχές και τις ευχαριστίες των πιστών που ανέβαιναν στους ουρανούς.
Επειδή οι αρχαίοι συχνά έκαιγαν λιβάνι κατά την διάρκεια θρησκευτικών τελετών, αυτό το δώρο συμβολίζει την θυσία, τη θεϊκή υπόσταση του Χριστού, τη γλυκύτητά Του και τον ιερό Του ρόλο. Είναι επίσης σύμβολο του ιερού ονόματος του Θεού.
Το λιβάνι είναι ρετσίνι με γλυκό άρωμα που προέρχεται από το δέντρο Boswellia το οποίο την εποχή της γέννησης του Χριστού φύτρωνε στην Αραβία, την Ινδία και την Αιθιοπία.
Το όνομα αυτού του ρετσινιού είναι στα Ελληνικά λίβανος (λιβάνι), στα λατινικά olibanum, στα αραβικά luban στα αγγλικά frankincense και στα γαλλικά όπως και στα γερμανικά incense.
Το εμπόριο του λιβανιού γνώρισε άνθιση κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Εκείνη την περίοδο το λιβάνι ήταν τόσο πολύτιμο όσο τα κοσμήματα και τα πολύτιμα μέταλλα.
Σμύρνα Η σμύρνα (μύρο) ήταν ένα ακόμη από τα δώρα των μάγων.
Ο θρύλος λέει ότι ο Γκάσπαρ έφερε το δώρο της σμύρνας από την Ευρώπη ή την Ταρσό της Κιλικίας και το απόθεσε μπροστά στο Θείο βρέφος.
Εξ αιτίας των διαφόρων χρήσεων που είχε η σμύρνα σαν φάρμακο, το δώρο παριστάνει την ανθρώπινη υπόσταση του Χριστού, τον Υποφέροντα Λυτρωτή, τον Μεγάλο Θεραπευτή, και τα Πάθη.
Η σμύρνα είναι ένα αρωματικό ρετσίνι που παράγεται από τις χαρακιές της φλούδας ενός μικρού δέντρου της ερήμου που λέγεται επιστημονικά Commiphora Myrrha ή Balsamodendron Myrrha, κοινώς dindin. (Οι χαρακιές θυμίζουν τις πληγές του Χριστού από τους Ρωμαίους στρατιώτες κατά την διάρκεια της σταύρωσης.)
Η σμύρνα ήταν ιδιαίτερα πολύτιμη κατά τους βιβλικούς χρόνους και εισαγόταν από την Ινδία και την Αραβία.
Δενδρολίβανο Το δενδρολίβανο (Rosmarinus officinalis) είναι ένας μικρός πολυετής αειθαλής θάμνος που ανήκει στην οικογένεια της μέντας (Laminaceae). Τα φύλλα το δενδρολίβανου χρησιμοποιούνται συχνά για να αρωματίζουν φαγητά.
Το δενδρολίβανο είναι γνωστό στη χριστουγεννιάτικη παράδοση.
Το δενδρολίβανο χρησιμοποιείται συστηματικά από το 500 π.Χ. Στην αρχαία Ελλάδα ήταν αναγνωρισμένο σαν βότανο που είχε την ικανότητα να βελτιώνει το μυαλό και τη μνήμη.
Διάφοροι θρύλοι συνδέουν το δενδρολίβανο με τα Χριστούγεννα και όλοι τους περιστρέφονται γύρω από την Μαρία την μητέρα του Ιησού, και το ένδυμα που άπλωσε πάνω από ένα φυτό δενδρολίβανου.
Μια εκδοχή λέει ότι κατά τη διάρκεια της φυγής της οικογένειας του Ιησού προς την Αίγυπτο η Παναγία άπλωσε τα ρούχα του μωρού σε ένα διπλανό θάμνο που ήταν θάμνος δενδρολίβανου.
Τότε τα άσπρα λουλούδια του φυτού έγιναν μπλε για να τιμήσουν το Θείο Βρέφος.
Μια παραλλαγή αυτού του θρύλου λέει πως ήταν ο μανδύας της Παναγίας που απλώθηκε στο δενδρολίβανο οποίος είχε μπλε χρώμα. Το μπλε χρώμα παραδοσιακά συνδέεται με την Παναγία και η χριστιανική παράδοση θέλει τα μπλε λουλούδια να αναφέρονται σε Εκείνη.
Μια άλλη παραλλαγή στο ίδιο θέμα λέει ότι την ώρα που τα ρούχα του Θείου Βρέφους ήταν απλωμένα στον θάμνο, αυτός άρχισε να εκπέμπει μια γλυκιά ευωδιά.
Αυτή ήταν η ανταμοιβή του για την υπηρεσία που πρόσφερε στο Θείο Βρέφος.
Ίσως αυτό το διακριτικό άρωμα να είναι ο λόγος που το δενδρολίβανο απέκτησε τη φήμη του σύμβολου της θύμησης.
Χρησιμοποιήθηκε σε κηδείες και στη διακόσμηση τάφων για να θυμίζει ότι δεν ξεχνιούνται οι εκλιπόντες.
Χρησιμοποιήθηκε ακόμα και σε γάμους για για να θυμίζει στους νεόνυμφους να μην ξεχνούν τους όρκους τους.
Έτσι συμβολίζει ακόμα, τη φιλία και την πίστη στις σχέσεις.
Οι πρόγονοι του Χριστουγεννιάτικου δέντρου μπορούν να αναζητηθούν στα ειδωλολατρικά έθιμα της λατρείας των δέντρων. Τότε δέντρα μεταφέρονταν μέσα στα σπίτια και οι άνθρωποι τα στόλιζαν για να εξασφαλίσουν καλή σοδειά τον επόμενο χρόνο.
Το δέντρο καθιερώθηκε ως σύμβολο μετά τον 8ο αι. από τον Άγιο Βονιφάτιο, που για να περιορίσει την ιερότητα, που απέδιδαν οι ειδωλολάτρες στη δρυ, την αντικατέστησε με το έλατο ως το χριστιανικό σύμβολο των Χριστουγέννων.
Στο πέρασμα των αιώνων, για να συμβολίσει την ευτυχία, που κρύβει για τον άνθρωπο η Γέννηση του Χριστού, άρχισε να γεμίζει με διάφορα είδη καθημερινής χρήσης, συμβολίζοντας με αυτό τον τρόπο την προσφορά των δώρων στο Θείο Βρέφος για να εξελιχθεί, τελικά, στο χαρακτηριστικό διακοσμητικό των Χριστουγέννων και ο χώρος γύρω από αυτό να γίνει ο χώρος, όπου συγκεντρώνονται όλοι, συγγενείς και φίλοι, για να γιορτάσουν και να ανταλλάξουν δώρα.
Στη Γερμανία εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο τέλος του 16ου και στις αρχές του 17ου αι. και ως τις αρχές του 19ου αι. τοποθετούνταν μόνο στις εκκλησίες. Λέγεται ότι ο Martin Luther ξεκίνησε την παράδοση των αναμμένων λαμπών στο Χριστουγεννιάτικο δέντρο, στη Γερμανία, τον 16ο αιώνα. Η εικόνα ενός πράσινου δέντρου την παραμονή των Χριστουγέννων, με τα αστέρια να λάμπουν από πάνω, του έκανε μεγάλη εντύπωση κι έτσι τοποθέτησε ένα παρόμοιο δέντρο, διακοσμημένο με αναμμένα κεριά, μέσα στο σπίτι του.
Στα μέσα του 1800, το έθιμο του Χριστουγεννιάτικου δένδρου είχε επεκταθεί ταχύτατα σε όλο τον κόσμο.
Το 1882, το πρώτο ηλεκτρικά φωτισμένο Χριστουγεννιάτικο δέντρο του κόσμου, στολίσθηκε στην πόλη της Ν. Υόρκης, κατοικία του Edward Johnson, ενός συναδέλφου του Thomas Edison.
Στην πατρίδα μας, το Χριστουγεννιάτικο δέντρο το έφεραν για πρώτη φορά στην Αθήνα οι Βαυαροί και αντικατέστησε, σε πολλές περιοχές, το γνωστό Χριστουγεννιάτικο ελληνικό σύμβολο, το «καραβάκι».
Σήμερα, περισσότερα από 72 εκατομμύρια δέντρα στολίζονται κάθε Χριστούγεννα, και από αυτά, 35 εκατομμύρια είναι αληθινά δέντρα ενώ 37 εκατομμύρια είναι ψεύτικα.
Ως αειθαλές δέντρο,
το έλατο, συμβολίζει τη ζωή
που δεν «πεθαίνει» το χειμώνα.
Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ «ΜΙΚΡΟΥ ΕΛΑΤΟΥ»
Πριν πολλά-πολλά χρόνια,
σε μια μακρινή χώρα
ζούσε ένα τέλειο μικρό δέντρο
που το έλεγαν Μικρό Έλατο.
Το Μικρό Έλατο ήλπιζε
να διατηρήσει την τελειότητά του
ώστε να διαλεχτεί από την βασίλισσα
για χριστουγεννιάτικό της δέντρο.
Αλλά καθώς το πονόψυχο μικρό δέντρο
έδινε καταφύγιο στα πουλιά, τους λαγούς
και τα ελάφια του δάσους
τα κλαδιά του στράβωσαν,
έσπασαν κι έπαθαν ζημίες.
Ευτυχώς η βασίλισσα
είχε διαφορετική άποψη
για το τι σημαίνει τελειότητα.
Η βασίλισσα, η οικογένειά της
και όλοι οι χωρικοί είπαν
πως το Μικρό Έλατο
ήταν ακόμα το καλύτερο
χριστουγεννιάτικο δέντρο.
Γιατί κοιτάζοντας τα λυγισμένα
βελονωτά κλαδιά του, έβλεπαν
τα προστατευτικά μπράτσα ενός πατέρα
ή την θερμή αγκαλιά μιας μητέρας.
Και μερικοί, όπως η σοφή βασίλισσα,
είδαν την αγάπη του Χριστού
να εκφράζεται στη γη.
Έτσι λοιπόν αν διασχίσετε περπατώντας
ένα αειθαλές δάσος σήμερα,
εκτός από τους λαγούς, τα πουλιά
και άλλα χαρούμενα ζωντανά πλάσματα,
θα βρείτε πολλά δέντρα
σαν το Μικρό Έλατο.
Θα δείτε κάποιο στραβολυγισμένο κλαδί
που δίνει κατάλυμα στα πουλιά,
μια σχισμή που προσφέρει
ένα ζεστό μέρος για ξεκούραση
ή κλαδιά στραπατσαρισμένα
από τη βοσκή πεινασμένων ζώων.
Το πνεύμα των ημερών να μας φωτίζει με αγάπη και να μας δίνει υγεία και δύναμη!
Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης. (1ο Άρθρο της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του O.H..E.)
Ρώτησαν κάποτε ένα σοφό, «Ποιά είναι τα δικαιώματά μας;
Μίλησε μας γι’ αυτά»
Και εκείνος απάντησε: «Τα δικαιώματα σας δεν είναι άλλα από τις υποχρεώσεις σας. Ότι νομίζετε δικαίωμα δεν είναι παρά καθήκον.
Και ότι σας βαραίνει σαν καθήκον, μπορείτε να το δείτε σαν δικαίωμα.
Γιατί τι άλλο είναι το δικαίωμα από το σωστό που οι άνθρωποι πρέπει να πάρουν;
Και το καθήκον είναι πάλι σωστό, αυτό που οι άνθρωποι πρέπει να δώσουν.
Εσείς όμως είσαστε οι ίδιοι άνθρωποι που παίρνετε και δίνετε.
Ότι ζητάτε να σας δώσουν είναι το ίδιο που άλλοι ζητούν από σας.
Ότι αυτή τη στιγμή σας παρουσιάζεται σαν καθήκον, αγαπήστε το και κάντε το με χαρά, γιατί σε λίγο θα γυρίσει πάλι πίσω σε σας σαν δικαίωμα.
Και ότι σας φαίνεται σαν δικαίωμα, προσέξτε το πριν απλώσετε βιαστικά το χέρι. Δεν θα αργήσει ο καιρός που θα πρέπει να το υπομείνετε σαν καθήκον». Σας φαίνονται παράξενα τα λόγια του;
Κι όμως….
Συνήθως βλέπουμε το δικαίωμα σαν δώρο που μας προσφέρουν.
Μπορούμε όμως να δεχόμαστε πάντα, χωρίς ποτέ να ανταποδίδουμε;
Από μικροί συνηθίσαμε να δεχόμαστε τις φροντίδες και την αγάπη των μεγαλύτερων σαν ένα δικαίωμα.
Δεν έχουμε καθήκον να τους τα ανταποδώσουμε;
Είναι δικαίωμά μας να λέμε ελεύθερα τη γνώμη μας. Πρέπει όμως να αφήνουμε και τους άλλους ελεύθερους να λένε τη δική τους.
Είναι δικαίωμά μας να χαρούμε την ομορφιά ενός τοπίου. Το ίδιο δικαίωμα έχουν και οι άλλοι άνθρωποι.
Να πως γεννιέται η υποχρέωση να αφήνουμε τον τόπο καθαρό και τα λουλούδια ανέγγιχτα.
Έχει δίκαιο λοιπόν ο σοφός όταν λέει: «Τα δικαιώματά σας δεν είναι άλλα από τις υποχρεώσεις σας»
Και τα δύο έχουν ένα όνομα: Είναι το σωστό
Η μεγαλύτερη υποχρέωση του ανθρώπου είναι ο σεβασμός στο δικαίωμα της ελευθερίας των άλλων και κατ’ επέκταση στη δική του.
Οι γυναίκες χαίρονται τα δώρα, αλλά οι άνδρες μάλλον τα νοιώθουν σαν βάρος!
Η ικανότητα ενός ανθρώπου να νοιώθει ευγνωμοσύνη είναι ένας από τους παράγοντες - κλειδιά για την ευτυχία,σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα, που τονίζει ότι, από την άποψη της γενναιοδωρίας τουλάχιστον, οι γυναίκες πλεονεκτούν έναντι των ανδρών.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι άλλοι δύο σημαντικοί παράγοντες για την ευτυχία είναι η δημιουργία σχέσεων γεμάτων νόημα, καθώς και η ικανότητα να ζει κανείς στο παρόν με ανοικτό πνεύμα. Η έρευνα του καθηγητή ψυχολογίας Τοντ Κασντάν του αμερικανικού πανεπιστημίου Τζορτζ Μέησον, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Personality (Περιοδικό της Προσωπικότητας), διαπίστωσε ότι οι άνδρες είναι πολύ λιγότερο πιθανό να νοιώσουν και να εκφράσουν ευγνωμοσύνη, σε σχέση με τις γυναίκες, γι’ αυτό μειονεκτούν στο να νοιώσουν ευτυχία.
Σύμφωνα με τον Αμερικανό ψυχολόγο, η ευγνωμοσύνη και το αίσθημα χαράς, όταν κάποιος παίρνει ένα δώρο, είναι ένα από τα ουσιώδη χαρακτηριστικά για να ζει κανείς μια καλή ζωή.
Οι γυναίκες αποδέχονται με ευχαρίστηση ένα δώρο και πραγματικά το απολαμβάνουν από την πρώτη στιγμή, αλλά οι άνδρες δεν προλαβαίνουν να ξετυλίξουν το δώρο και αρχίζουν να αισθάνονται το βάρος της υποχρέωσης απέναντι σε αυτόν που τους το χάρισε.
Και τα δύο φύλα, αλλά κυρίως οι άνδρες, σύμφωνα με την έρευνα, αποδίδουν ξεχωριστό νόημα στα διάφορα δώρα τους και συγκρίνουν τη δική τους γενναιοδωρία με των άλλων. Γι’ αυτό κρατούν στο μυαλό τους μια νοητική λίστα («ποιό δώρο πήρα από ποιόν») και τη συγκρίνουν με τη λίστα των δικών τους δώρων προς τους άλλους.
Οι άνθρωποι, από τη μια συνεχώς, σκέφτονται ποιός αξίζει ποιό δώρο, είτε ανάλογα με τα συναισθήματά τους, είτε ανάλογα με τη σκοπιμότητα που αποδίδουν στο δώρο (π.χ. αν θέλουν να εντυπωσιάσουν κάποιον/α).
Κατά τον Κασντάν, είτε οι γυναίκες παίρνουν αυτή τη συνεχή διαδικασία ανταλλαγής δώρων λιγότερο σοβαρά από τους άνδρες, είτε απλώς είναι καλύτερες στο να παίζουν αυτό το «παιγνίδι» χωρίς να νοιώθουν την ίδια υποχρέωση απέναντι στους άλλους. Υπάρχει όμως και η ερμηνεία ότι οι γυναίκες ευχαριστιούνται περισσότερο να παίρνουν δώρα, απλώς επειδή ευχαριστούνται περισσότερο να τα δίνουν - αν μη τι άλλο επειδή πήγαν στα μαγαζιά για να τα ψωνίσουν! «Αν και η επίδραση της ευγνωμοσύνης βραχυπρόθεσμα είναι μικρή, μακροπρόθεσμα μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά», δήλωσε ο Κασντάν, ο οποίος τόνισε ότι «επειδή οι άνδρες διδάσκονται από μικροί γενικά να ελέγχουν και να κρύβουν τα πιο ‘μαλακά’ συναισθήματά τους, αυτό λειτουργεί αργότερα περιοριστικά για την ευτυχία και την ευημερία τους».
Ο Κασντάν, που συμμετέχει ενεργά στο κίνημα της «θετικής ψυχολογίας» και της «επιστήμης της ευτυχίας» από το 2000, μελετά εδώ και χρόνια πώς μπορεί να καλλιεργηθεί και να ενισχυθεί η ικανότητα των ανθρώπων να νοιώσουν μια ζωή ευτυχισμένη και γεμάτη νόημα.
Πολλές είναι οι ανάγκες μας, αυτό είναι μια πραγματικότητα... Πολλά μας «λείπουν», πολλά «αν μας λείψουν» θα μας οδηγήσουν σε μια σειρά προβλημάτων, πολλές οι υποχρεώσεις, πολλές οι επιθυμίες, πολλές οι απαιτήσεις...
Κι όλα αυτά που «έχουμε»;
Κι όλα αυτά που φοβόμαστε να μη χάσουμε ή που αγνοούμε την σημασία και την αξία τους μέχρι τη στιγμή που «φεύγουν» από τη ζωή μας;
Τι γίνεται με όλα εκείνα που διαθέτουμε, με όλα εκείνα που μας προσφέρθηκαν, με όλα εκείνα που αποκτήσαμε με κόπο ή αβίαστα;
Ακούγεται «ρηχό» σε μια εποχή με... «τόσο βάθος» σαν τη δική μας, σαν ήχος φάλτσος, να μιλάμε για την ευγνωμοσύνη κάθε φορά που σκεφτόμαστε ή μιλάμε για τις ανάγκες μας.
Είναι κι αυτή -όπως τόσα και τόσα- μια ξεχασμένη έννοια, ένα συναίσθημα λίγο-πολύ παραμελημένο μέσα στα τόσα προβλήματά μας...
Ωστόσο, η ευγνωμοσύνη είναι μια ζωτική ενέργεια της ζωής!
Πολλές από τις ανάγκες μας δεν είναι παρά μια βεβαίωση για το μέγεθος της αγνωμοσύνης μας.
Είναι σημαντικό να συλλογιστούμε και προς αυτή την κατεύθυνση, κάθε φορά που ταραγμένοι μέσα στις μικρές ή μεγάλες διακυμάνσεις της ζωής μας αισθανόμαστε γεμάτοι κενά και ελλείψεις.
Οι πραγματικές ανάγκες πρέπει να παραμείνουν πραγματικές, ακριβώς επειδή πρέπει να αντιμετωπίζουμε την πραγματικότητα και όχι να ξεφεύγουμε απ' αυτήν.
Είναι άραγε, όμως, όλες οι ανάγκες πραγματικές;
Αν είμαστε ευγνώμονες μέσα στην καρδιά μας γι’ αυτά που έχουμε, ολόκληρη η ζωή μας θα λάμπει και θα ακτινοβολεί αγάπη!
Οι επιλογές μας να είναι βασισμένες στην αγάπη, στην καλοσύνη, στη συμπόνια, στη βοήθεια, στην αλληλεγγύη, στο σεβασμό της κάθε μορφής ζωής και γενικά στο σεβασμό του σύμπαντος.
Οι λέξεις και οι φράσεις που χρησιμοποιούμε καθημερινά, χαρακτηρίζουν τη ζωή μας.
Για να την αλλάξουμε, αρκεί να αλλάξουμε τις φράσεις που από συνήθεια, μίμηση ή επιπολαιότητα επαναλαμβάνουμε.
Με το νόημα των λέξεων χτίζουμε μια πραγματικότητα που μπορεί να είναι επικίνδυνη ή γεμάτη ενέργεια.
Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις
Ποιές λέξεις ή φράσεις χρησιμοποιείτε κάθε μέρα;
Ίσως εκπλαγείτε από το πόσες αρνητικές εκφράσεις περιλαμβάνει ο λόγος σας! *Ξυπνάτε το πρωί και έχετε αργήσει στη δουλειά. Ποια λέξη ή φράση χρησιμοποιείτε;
*Κάποιος σας έστησε στο ραντεβού. Ποιες λέξεις μουρμουρίζετε;
*Χάσατε ένα αντικείμενο που το χρειάζεστε άμεσα
και δεν το βρίσκετε. Πώς αντιδράτε λεκτικά;
*Διαπιστώνετε ότι δεν προλαβαίνετε να ολοκληρώσετε
μια εργασία που είχατε προγραμματίσει για σήμερα. Τι σκέφτεστε;
*Είστε εγκλωβισμένοι στο αυτοκίνητό σας
σε ένα φοβερό μποτιλιάρισμα. Τι λέτε;
*Είστε σε δίλημμα για ένα θέμα. Οι πιθανότητες
επιτυχίας είναι 50-50. Ποιες λέξεις χρησιμοποιείτε,
καθώς προσπαθείτε να αποφασίσετε;
*Υποψιάζεστε ότι ο/η σύζυγός σας ή ένας φίλος
ή συνεργάτης σας σάς ξεγέλασαν ή σας απέκρυψαν
κάτι. Ποιες φράσεις έρχονται στο νου σας;
*Σας ρωτάνε πώς ήταν η ημέρα σας. Τι λέξεις χρησιμοποιείτε για να απαντήσετε;
Αν από τις απαντήσεις σας συνειδητοποιήσετε ότι χρησιμοποιείτε αρνητικές λέξεις ή φράσεις, βίαιες, υβριστικές, αγανακτισμένες ή θυμωμένες, τότε να ξέρετε ότι προετοιμάζετε τις επόμενες αναποδιές!
Επειδή τέτοια περιστατικά συμβαίνουν κάθε μέρα, η σταθερή επανάληψη αρνητικών φράσεων δημιουργεί ένα πλαίσιο συχνοτήτων μέσα στο οποίο θα επαναλαμβάνονται και ανάλογες δράσεις.
Αρχίστε από σήμερα κιόλας να αντικαταστήσετε τις αρνητικές φραστικές αντιδράσεις με θετικές και θα δείτε σιγά-σιγά τη ζωή σας να μεταμορφώνεται.
Μην ξαναπείτε:
Ξεχνάω εύκολα.
Δεν θυμάμαι.
Δεν μπορώ.
Δεν είναι στο χέρι μου.
Τι να κάνω;
Δύσκολα τα πράγματα.
Ζορίζομαι.
Δεν μου αρέσει αυτό που κάνω.
Είναι μάταιο.
Δεν λύνεται με τίποτα!
Θα τα παρατήσω.
Δεν είμαι εγώ γι’ αυτά.
Μη χάνεις το χρόνο σου.
Δεν αντέχω άλλο.
Δεν ξέρω τι θέλω.
Δεν βαριέσαι.
Δεν αλλάζει ο κόσμος.
Φτου, πάλι τα ίδια.
Θα τρελαθώ.
Δεν έχω τύχη.
Αλλά και βρισιές, βλαστήμιες και αρνητικά σχόλια για την επιτυχία των άλλων.